İLİSU, AĞÇAY VƏ SARIBAŞ KƏNDLƏRİNDƏ YENİ TƏDQİQATLAR

Bədircahan Məmmədova | bcahan@gmail.com

MEA-nın Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun Antik dövr arxeologiyası şöbəsinin elmi işçisi
Araşdırma
AÇAR SÖZLƏR
İlisu Ağçay Sarıbaş abidə arxeologiya mezolit skiflər
ƏDƏBİYYAT

  1. İlisu. Tərtibçi: Murtuzayev S.N. Bakı: Vətən, 2012.
  2. Müseyibli N. Gəmiqaya. Bakı: Çaşıoğlu, 2004.
  3. Мезолит и неолит Восточной Европы: хронология и культурное взаимодействие. Отв. Ред. Васильев С.А., Шумкин В.Я. Спб., ИИМК, 2012.
  4. Məmmədov M. Qaradolaq elatı haqqında bilgilər // “Tərəkəmə” qəzeti, 28 fevral 2011.
  5. Məmmədov N. AzərbaycanIN yer adları (oronimiya). Bakı: ADN, 1993.
  6. Айтберов Т.М., Хапизов Ш.М. Елису и горный магал в ХII–ХIХ вв. (очерки истории и ономастики). Махачкала: 2011.
  7. Qaxda tapılan daş əmək alətinin 300 min il yaşı var // qax.org.az 
  8. Хапизов Ш. М. Агчай. Кахаор // http://nkaa.ru/92-agchay-kahaor.html
  9. Sarı A. Türkülerin doğuşu. Antalya: Nokta E-Book Publishing, 2016.
  10. Şimal Qərbi Azərbaycan. Layihə rəhbəri: Mahmudov Y.M. Bakı: Şərq-Qərb, 2011.
  11. Azərbaycanda arxeoloji tədqiqatlar: nailiyyətlər və perspektivlər // https: //muallim.edu.az/news.php?id=6390
  12. Abbasov N. Qədim Azəri yurdu – Qax. Bakı: Ağrıdağ, 2000.
  13. Əzimov H., Əhmədov Ş. Qax abidələri. Bakı: Səda, 1998.
  14. Xəlilov M. Kosmos elçiləri qədim Qobustanda // Azərbaycan arxeologiyası. № 3-4, Bakı: Khazar University, 2000, s. 63-65.
  15. İsmayılov Q., Aslanov Q. Torpaqqalada arxeoloji axtarışlar //AzSSR EA-nın xəbərləri. Bakı: 1961, s. 29-43.
  16. Nemət M. Azərbaycanda pirlər (sosial-ideoloji iqtisadi-siyasi mərkəzlər). Bakı: ADNPB, 1992.
  17. Карахмедова А. Исследования монастыря Катук-Лякит Кахского района в 1982 г.: Археологические раскопки // Археологические и этнографические изыскания в Азербайджане (1982). Баку: 1990, c. 36-39.
  18. Летифова Э. Илисуйское султанство. Баку: Шарг – Гарб, 2010.
  19. Албанви А. Переписчик Исмаил Куллари // https: //proza.ru/2017/02/03/157

NEW RESEARCH IN ILISU, AGHCHAY AND SARIBASH SETTLEMENTS

Badirjahan Mammadova | bcahan@gmail.com

MEA-nın Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun Antik dövr arxeologiyası şöbəsinin elmi işçisi
Research
SUMMARY

Based on archeological observations, reports, as well as other historical accounts, this article gives information of etymology of names, new archeological findings, historical monuments and figures of Ilisu, Aghchay and Saribash settlements of Gakh region. 

Pursuant to historical-ethnographic data, according to the author of the article, the name of Garadolaglar lane of Ilisu village is based on the eponymous Turkic clan whose adherents also reside in the territory of Nakhchivan Autonomous Republic, Irevan and Karabakh regions (Khojavend, Aghjabedi). 

The newly discovered finding is a piece of rock (or gravestone) found within the territory of Kendtala near Ilisu village, attracts attention with its originality. According to the images on this stone, as well as to archeological investigations, this finding can be attributed to the Mesolithic period (i.e. 15 thousand years ago).

Aghchay village is famous with its historical figures, as well as monuments from different periods reflecting tolerance. From archeological point of view, attention is drawn to the Oglan gala and Giz Gala caves (height 25-40 m) which local inhabitants used for defense. 

Khazna Mount (height 2000 m), “Akhar bakhar” mountain hills (height 500 m), as well as Khirsa, Dakhna, Suchma settlements and other natural resources of this village are attractive both for tourists and for further scientific research. 

According to research, the name of Saribash village among the Turkic peoples coincides with the concepts of "warrior" or "hero".

The name of Garsu mount, as well as ancient settlements (Aghchala, Surmeli, Torpaggala) of this village are mentioned in the ancient Turkic epic “Kitabi Dede Gorgud”. Ancient customs, kitchen culture, folk healing methods of Saribash village remain relevant to this day. 

The artifacts of these settlements provide valuable information of the inhabitants, economy, customs, beliefs and culture for many historical periods. Archaeological excavations on the territory of these villages would contribute to the identification of new results

 

KEYWORDS
Ilisu Aghchay Saribash monuments archeology Mesolith Scythians
REFERENCE LIST

  1. İlisu. Tərtibçi: Murtuzayev S.N. Bakı: Vətən, 2012.
  2. Müseyibli N. Gəmiqaya. Bakı: Çaşıoğlu, 2004.
  3. Мезолит и неолит Восточной Европы: хронология и культурное взаимодействие. Отв. Ред. Васильев С.А., Шумкин В.Я. Спб., ИИМК, 2012.
  4. Məmmədov M. Qaradolaq elatı haqqında bilgilər // “Tərəkəmə” qəzeti, 28 fevral 2011.
  5. Məmmədov N. AzərbaycanIN yer adları (oronimiya). Bakı: ADN, 1993.
  6. Айтберов Т.М., Хапизов Ш.М. Елису и горный магал в ХII–ХIХ вв. (очерки истории и ономастики). Махачкала: 2011.
  7. Qaxda tapılan daş əmək alətinin 300 min il yaşı var // qax.org.az 
  8. Хапизов Ш. М. Агчай. Кахаор // http://nkaa.ru/92-agchay-kahaor.html
  9. Sarı A. Türkülerin doğuşu. Antalya: Nokta E-Book Publishing, 2016.
  10. Şimal Qərbi Azərbaycan. Layihə rəhbəri: Mahmudov Y.M. Bakı: Şərq-Qərb, 2011.
  11. Azərbaycanda arxeoloji tədqiqatlar: nailiyyətlər və perspektivlər // https: //muallim.edu.az/news.php?id=6390
  12. Abbasov N. Qədim Azəri yurdu – Qax. Bakı: Ağrıdağ, 2000.
  13. Əzimov H., Əhmədov Ş. Qax abidələri. Bakı: Səda, 1998.
  14. Xəlilov M. Kosmos elçiləri qədim Qobustanda // Azərbaycan arxeologiyası. № 3-4, Bakı: Khazar University, 2000, s. 63-65.
  15. İsmayılov Q., Aslanov Q. Torpaqqalada arxeoloji axtarışlar //AzSSR EA-nın xəbərləri. Bakı: 1961, s. 29-43.
  16. Nemət M. Azərbaycanda pirlər (sosial-ideoloji iqtisadi-siyasi mərkəzlər). Bakı: ADNPB, 1992.
  17. Карахмедова А. Исследования монастыря Катук-Лякит Кахского района в 1982 г.: Археологические раскопки // Археологические и этнографические изыскания в Азербайджане (1982). Баку: 1990, c. 36-39.
  18. Летифова Э. Илисуйское султанство. Баку: Шарг – Гарб, 2010.
  19. Албанви А. Переписчик Исмаил Куллари // https: //proza.ru/2017/02/03/157

НОВЫЕ ИССЛЕДОВАНИЯ В ПОСЕЛЕНИЯХ ИЛИСУ, АГЧАЙ И САРЫБАШ

Бадирджахан Мамедова | bcahan@gmail.com

MEA-nın Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun Antik dövr arxeologiyası şöbəsinin elmi işçisi
Исследование
РЕЗЮМЕ

В статье основываясь на археологические наблюдения, отчеты, а также др. исторические сообщения предоставлена информация о этимологии названий, новых археологических находках, исторических памятниках и личностях селений Илису, Агчай и Сарыбаш Кахского района. 

Основываясь на историческо-этнографические сведения согласно автору статьи, название переулка Гарадолаглар села Илису основывается на одноименный тюркский род, последователи которого также ныне проживают на территории Нахичеванской Автономной Республики, Иревана и районов Карабаха (Ходжавенд, Агджабеди). 

Нововыявленная находка – кусок скалы (или надгробный камень), выявленный на территории Кендтала в поблизости села Илису привлекает внимание своим своеобразием. Согласно изображениям на данном камне, а также археологическим исследованиям подобного типа находок, данную находку можно отнести к периоду Мезолита (т.е. 15 тысяч лет назад).

Согласно исследованиям название села Сарыбаш у тюркских народов, сходится с понятиями «воин» или «герой». В древнем тюркском эпосе «Китаби Деде Горгуд» отмечены название горы «Гарсу», а также древних поселений (Агчала, Сюрмели, Торпаггала) данного села. Древние обычаи, кухонная культура, способы исцеления народными способами села Сарыбаш, сохраняют свою актуальность и по сей день. 

Село Агчай прославлено историческими личностями, а также памятниками разных периодов, отражающих толерантность. Природные богатства данного села привлекают туристов. 

Артефакты данных поселений предоставляют ценные сведения о жителях, хозяйстве, обычаях, верованиях и культуре на протяжении многих исторических периодов. Проведение археологических раскопок на территории этих сёл, способствовало бы выявлению новых результатов

 

КЛЮЧЕВЫЕ СЛОВА
Илису Агчай Сарыбаш памятник археология мезолит скифы
ЛИТЕРАТУРА

  1. İlisu. Tərtibçi: Murtuzayev S.N. Bakı: Vətən, 2012.
  2. Müseyibli N. Gəmiqaya. Bakı: Çaşıoğlu, 2004.
  3. Мезолит и неолит Восточной Европы: хронология и культурное взаимодействие. Отв. Ред. Васильев С.А., Шумкин В.Я. Спб., ИИМК, 2012.
  4. Məmmədov M. Qaradolaq elatı haqqında bilgilər // “Tərəkəmə” qəzeti, 28 fevral 2011.
  5. Məmmədov N. AzərbaycanIN yer adları (oronimiya). Bakı: ADN, 1993.
  6. Айтберов Т.М., Хапизов Ш.М. Елису и горный магал в ХII–ХIХ вв. (очерки истории и ономастики). Махачкала: 2011.
  7. Qaxda tapılan daş əmək alətinin 300 min il yaşı var // qax.org.az 
  8. Хапизов Ш. М. Агчай. Кахаор // http://nkaa.ru/92-agchay-kahaor.html
  9. Sarı A. Türkülerin doğuşu. Antalya: Nokta E-Book Publishing, 2016.
  10. Şimal Qərbi Azərbaycan. Layihə rəhbəri: Mahmudov Y.M. Bakı: Şərq-Qərb, 2011.
  11. Azərbaycanda arxeoloji tədqiqatlar: nailiyyətlər və perspektivlər // https: //muallim.edu.az/news.php?id=6390
  12. Abbasov N. Qədim Azəri yurdu – Qax. Bakı: Ağrıdağ, 2000.
  13. Əzimov H., Əhmədov Ş. Qax abidələri. Bakı: Səda, 1998.
  14. Xəlilov M. Kosmos elçiləri qədim Qobustanda // Azərbaycan arxeologiyası. № 3-4, Bakı: Khazar University, 2000, s. 63-65.
  15. İsmayılov Q., Aslanov Q. Torpaqqalada arxeoloji axtarışlar //AzSSR EA-nın xəbərləri. Bakı: 1961, s. 29-43.
  16. Nemət M. Azərbaycanda pirlər (sosial-ideoloji iqtisadi-siyasi mərkəzlər). Bakı: ADNPB, 1992.
  17. Карахмедова А. Исследования монастыря Катук-Лякит Кахского района в 1982 г.: Археологические раскопки // Археологические и этнографические изыскания в Азербайджане (1982). Баку: 1990, c. 36-39.
  18. Летифова Э. Илисуйское султанство. Баку: Шарг – Гарб, 2010.
  19. Албанви А. Переписчик Исмаил Куллари // https: //proza.ru/2017/02/03/157

Şərh yazmaq üçün giriş etməlisiniz
JURNALIN SAYLARI
Responsive image
Faydalı linklər
  • Telefon: +994 12 505 78 16
  • Email: info@dovlet-din.az
  • Ünvan: Şeyx Şamil 5.

© www.dovlet-din.az