MULTİKULTURALİZM VƏ DİNİ MÜXTƏLİFLİK
Azadə Quliyeva | Azade1212@mail.ru
AMEA-nın Fəlsəfə və Sosiologia İnstitutunun “Davamlı inkişafın fəlsəfəsi və sosiologiyası” şöbəsinin kiçik elmi işçisiCəmiyyət və din
XÜLASƏ
Məqalədə Azərbaycanın multikulturalizm modelindən bəhs edilir. Diqqətə çatdırılır ki, ölkəmizdə multikulturalizm milli və ümumbəşəri dəyərləri, ədalət və mərhəməti, tolerantlığı, dini müxtəlifliyi və plüralizmi, birgəyaşayışı özündə cəmləşdirir. Tarixən Azərbaycanda dinc yanaşı yaşamaq və əmin-amanlıq şəraitində dini müxtəliflik formalaşmışdır. Bu gün də ölkədə sistemli və ahəngdar din siyasəti aparılır. Əldə edilən dini harmoniya və multikulturalizm siyasəti Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunu getdikcə artırır. Beləliklə, qədim zamanlardan ölkəmizdə yaşayan müxtəlif dinlərə və mədəniyyətlərə mənsub millətlərin nümayəndələri nadir Azərbaycan mədəniyyətinin formalaşmasına töhfə vermişlər.
ƏDƏBİYYAT
1. Abdullayev K. Multikulturalizm reallıqda: bədbinlik və nikbinlik qarşıdurması// “Multikulturalizmin Azərbaycan modeli: fəlsəfi, sosioloji və hüquqi baxış” beynəlxalq elmi konfransın materialları. Bakı: Təknur, 2016, s.4-10 2. Həbibbəyli İ. Azərbaycan multikulturalizm yollarında//İdentiklik, multikul-turalizm, dialoq fəlsəfəsi. Bakı: Elm və təhsil, 2018, s.5-1 3. Mustafayev R. Azərbaycan multikulturalizmində din və “ənənəvi din” anlayış-larının qanunvericilikdə təsbiti.// Multikulturalizmin Azərbaycan modeli: fəlsəfi, sosioloji və hüquqi baxış” beynəlxalq elmi konfransın material-ları. Bakı: Təknur, 2016, s.306-313 4. Prezident İlham Əliyev: Multikulturalizm Azərbaycanda həyat tərzidir.// 15.01.2016 https://azertag.az/xeber/Prezident_Ilham_Aliyev_Multikulturalizm_Azerbaycanda_heyat_ terzidir-918878 5. Prezident İlham Əliyev və multikulturalizmin Azərbaycan modeli // https://xalqqazeti.com/ mobile/az/news/12005 6. Səmədov E. Dini fundamentalizm, radikalizm və ekstremizmə qarşı mübarizədə multikulturalizm dövlət siyasəti kimi.// //”Multikulturalizmin Azərbaycan modeli: fəlsəfi, sosioloji və hüquqi baxış” beynəlxalq elmi konfransın materialları. Bakı: Təknur, 2016, s.180- 188 7. Барышникова В.В. Традиционные религиозные ценности в современных мультикультурных обществах//Вестник Русской христианской гуманитарной академии. 2018. Том 19. Выпуск 4 c.257 (c.255-261) 8. Гасанов Э.Mультикультурализм как фактор устойчивого развития // Elm və İnnovativ Texnologiyalar Jurnalı Nömrə 15, 2020, s. 83-92 9. Дибраев А.Д., Качабеков А.Г. Религия как основная причина кризиса мультикультурализмА // проблемы науки и образования. – 2015. – № 1-2.; URL: https:// science-education.ru/ru/article/view?id=19866 (дата обра-щения: 03.11.2021). 10. О религиозном мултикультурализме в Азербайджане: история и современ-ность//http:// az.gumilev-center.ru/o-religioznom-multikulturalizme-v-azerbajdzhane-istoriya-i-sovremennost/ 11. Шаповал Ю. В. Религиозные ценности: религиоведческий анализ (на примере иудаизма, христианства, ислама). URL: https://refdb.ru/look/2961871.html (Baxılıb: 23.05.2018) 12. Шмонин Д. В. Философия, теология и ценностно-смысловая сфера в образовании // Вестник РХГА. — 2015. — Т. 16, № 4. — С. 206–221. 13. B. Europe, liberalism and the ‘Muslim question’ // Multiculturalism, Muslims and Citizenship: A European Approach / ed. by Modood T., Triandafyllidou A., Zapata-BarreroR. — London: Routledge, 2006. P. 179–203. 14. Cameron David. My war on multikulturalism//The independent. February 5, 2011// https:// www.independent.co.uk/news/uk/politics/cameron-my-war-multiculturalism-2205074.html 15. Casanova J. Religion, European Secular Identities, and European Integration // Religion in an Expanding Europe / ed. by Katzenstein P. and Byrnes T. — Cambridge: Cambridge University Press, 2006. — P. 65–92. 16. Inglehart R., Norris P. Muslim Integration into Western Cultures: Between Originsand Destinations. HKS Faculty Research Working Paper Series RWP09–007, John F. Kennedyof Government, Harvard University, 2009. p 234. 17. Parekh B. Europe, liberalism and the ‘Muslim question’ // Multiculturalism, Muslims and Citizenship: A European Approach / ed. by Modood T., Triandafyllidou A., Zapata-BarreroR. — London: Routledge, 2006.p.189.
MULTICULTURALISM AND RELIGIOUS DIVERSITY
Azadə Quliyeva | Azade1212@mail.ru
AMEA-nın Fəlsəfə və Sosiologia İnstitutunun “Davamlı inkişafın fəlsəfəsi və sosiologiyası” şöbəsinin kiçik elmi işçisiSociety and religion
SUMMARY
The article examines the Azerbaijani model of multiculturalism, It is noted that multiculturalism in our country reflects national and universal values, justice and compassion, tolerance, religious diversity, pluralism and coexistence. Historically, the religious diversity in Azerbaijan was formed in conditions of peace, tranquility and multiculturalism. There are many different religious denominations in the country today. Azerbaijan is pursuing a systematic and harmonious religious policy. The creation of religious harmony and multiculturalism increases the international prestige of Azerbaijan. Thus, representatives of different religions and cultures, who have lived in our country since ancient times, have contributed to the formation of a unique Azerbaijani culture.
REFERENCE LIST
1. Abdullayev K. Multikulturalizm reallıqda: bədbinlik və nikbinlik qarşıdurması// “Multikulturalizmin Azərbaycan modeli: fəlsəfi, sosioloji və hüquqi baxış” beynəlxalq elmi konfransın materialları. Bakı: Təknur, 2016, s.4-10 2. Həbibbəyli İ. Azərbaycan multikulturalizm yollarında//İdentiklik, multikul-turalizm, dialoq fəlsəfəsi. Bakı: Elm və təhsil, 2018, s.5-1 3. Mustafayev R. Azərbaycan multikulturalizmində din və “ənənəvi din” anlayış-larının qanunvericilikdə təsbiti.// Multikulturalizmin Azərbaycan modeli: fəlsəfi, sosioloji və hüquqi baxış” beynəlxalq elmi konfransın material-ları. Bakı: Təknur, 2016, s.306-313 4. Prezident İlham Əliyev: Multikulturalizm Azərbaycanda həyat tərzidir.// 15.01.2016 https://azertag.az/xeber/Prezident_Ilham_Aliyev_Multikulturalizm_Azerbaycanda_heyat_ terzidir-918878 5. Prezident İlham Əliyev və multikulturalizmin Azərbaycan modeli // https://xalqqazeti.com/ mobile/az/news/12005 6. Səmədov E. Dini fundamentalizm, radikalizm və ekstremizmə qarşı mübarizədə multikulturalizm dövlət siyasəti kimi.// //”Multikulturalizmin Azərbaycan modeli: fəlsəfi, sosioloji və hüquqi baxış” beynəlxalq elmi konfransın materialları. Bakı: Təknur, 2016, s.180- 188 7. Барышникова В.В. Традиционные религиозные ценности в современных мультикультурных обществах//Вестник Русской христианской гуманитарной академии. 2018. Том 19. Выпуск 4 c.257 (c.255-261) 8. Гасанов Э.Mультикультурализм как фактор устойчивого развития // Elm və İnnovativ Texnologiyalar Jurnalı Nömrə 15, 2020, s. 83-92 9. Дибраев А.Д., Качабеков А.Г. Религия как основная причина кризиса мультикультурализмА // проблемы науки и образования. – 2015. – № 1-2.; URL: https:// science-education.ru/ru/article/view?id=19866 (дата обра-щения: 03.11.2021). 10. О религиозном мултикультурализме в Азербайджане: история и современ-ность//http:// az.gumilev-center.ru/o-religioznom-multikulturalizme-v-azerbajdzhane-istoriya-i-sovremennost/ 11. Шаповал Ю. В. Религиозные ценности: религиоведческий анализ (на примере иудаизма, христианства, ислама). URL: https://refdb.ru/look/2961871.html (Baxılıb: 23.05.2018) 12. Шмонин Д. В. Философия, теология и ценностно-смысловая сфера в образовании // Вестник РХГА. — 2015. — Т. 16, № 4. — С. 206–221. 13. B. Europe, liberalism and the ‘Muslim question’ // Multiculturalism, Muslims and Citizenship: A European Approach / ed. by Modood T., Triandafyllidou A., Zapata-BarreroR. — London: Routledge, 2006. P. 179–203. 14. Cameron David. My war on multikulturalism//The independent. February 5, 2011// https:// www.independent.co.uk/news/uk/politics/cameron-my-war-multiculturalism-2205074.html 15. Casanova J. Religion, European Secular Identities, and European Integration // Religion in an Expanding Europe / ed. by Katzenstein P. and Byrnes T. — Cambridge: Cambridge University Press, 2006. — P. 65–92. 16. Inglehart R., Norris P. Muslim Integration into Western Cultures: Between Originsand Destinations. HKS Faculty Research Working Paper Series RWP09–007, John F. Kennedyof Government, Harvard University, 2009. p 234. 17. Parekh B. Europe, liberalism and the ‘Muslim question’ // Multiculturalism, Muslims and Citizenship: A European Approach / ed. by Modood T., Triandafyllidou A., Zapata-BarreroR. — London: Routledge, 2006.p.189.
МУЛЬТИКУЛЬТУРАЛИЗМ И РЕЛИГИОЗНОЕ РАЗНООБРАЗИЕ
Azadə Quliyeva | Azade1212@mail.ru
AMEA-nın Fəlsəfə və Sosiologia İnstitutunun “Davamlı inkişafın fəlsəfəsi və sosiologiyası” şöbəsinin kiçik elmi işçisiОбщество и религия
РЕЗЮМЕ
В статье исследуется азербайджанская модель мультикультурализма. Отмечается, что мультикультурализм в нашей стране отражает национальные и общечеловеческие ценности, справедливость и сострадание, терпимость, религиозное разнообразие и плюрализм, сосуществование. Исторически религиозное разнообразие в Азербайджане формировалось в условиях мира, спокойствия и мультикультурализма. Сегодня в стране существует много разных религиозных конфессий. Азербайджан проводит системную и гармоничную религиозную политику. Создание религиозной гармонии и мультикультурализма повышает международный престиж Азербайджана. Вследствие этого представители разных религий и культур, издревле проживающие в нашей стране, внесли свой вклад в формирование уникальной азербайджанской культуры.
ЛИТЕРАТУРА
1. Abdullayev K. Multikulturalizm reallıqda: bədbinlik və nikbinlik qarşıdurması// “Multikulturalizmin Azərbaycan modeli: fəlsəfi, sosioloji və hüquqi baxış” beynəlxalq elmi konfransın materialları. Bakı: Təknur, 2016, s.4-10 2. Həbibbəyli İ. Azərbaycan multikulturalizm yollarında//İdentiklik, multikul-turalizm, dialoq fəlsəfəsi. Bakı: Elm və təhsil, 2018, s.5-1 3. Mustafayev R. Azərbaycan multikulturalizmində din və “ənənəvi din” anlayış-larının qanunvericilikdə təsbiti.// Multikulturalizmin Azərbaycan modeli: fəlsəfi, sosioloji və hüquqi baxış” beynəlxalq elmi konfransın material-ları. Bakı: Təknur, 2016, s.306-313 4. Prezident İlham Əliyev: Multikulturalizm Azərbaycanda həyat tərzidir.// 15.01.2016 https://azertag.az/xeber/Prezident_Ilham_Aliyev_Multikulturalizm_Azerbaycanda_heyat_ terzidir-918878 5. Prezident İlham Əliyev və multikulturalizmin Azərbaycan modeli // https://xalqqazeti.com/ mobile/az/news/12005 6. Səmədov E. Dini fundamentalizm, radikalizm və ekstremizmə qarşı mübarizədə multikulturalizm dövlət siyasəti kimi.// //”Multikulturalizmin Azərbaycan modeli: fəlsəfi, sosioloji və hüquqi baxış” beynəlxalq elmi konfransın materialları. Bakı: Təknur, 2016, s.180- 188 7. Барышникова В.В. Традиционные религиозные ценности в современных мультикультурных обществах//Вестник Русской христианской гуманитарной академии. 2018. Том 19. Выпуск 4 c.257 (c.255-261) 8. Гасанов Э.Mультикультурализм как фактор устойчивого развития // Elm və İnnovativ Texnologiyalar Jurnalı Nömrə 15, 2020, s. 83-92 9. Дибраев А.Д., Качабеков А.Г. Религия как основная причина кризиса мультикультурализмА // проблемы науки и образования. – 2015. – № 1-2.; URL: https:// science-education.ru/ru/article/view?id=19866 (дата обра-щения: 03.11.2021). 10. О религиозном мултикультурализме в Азербайджане: история и современ-ность//http:// az.gumilev-center.ru/o-religioznom-multikulturalizme-v-azerbajdzhane-istoriya-i-sovremennost/ 11. Шаповал Ю. В. Религиозные ценности: религиоведческий анализ (на примере иудаизма, христианства, ислама). URL: https://refdb.ru/look/2961871.html (Baxılıb: 23.05.2018) 12. Шмонин Д. В. Философия, теология и ценностно-смысловая сфера в образовании // Вестник РХГА. — 2015. — Т. 16, № 4. — С. 206–221. 13. B. Europe, liberalism and the ‘Muslim question’ // Multiculturalism, Muslims and Citizenship: A European Approach / ed. by Modood T., Triandafyllidou A., Zapata-BarreroR. — London: Routledge, 2006. P. 179–203. 14. Cameron David. My war on multikulturalism//The independent. February 5, 2011// https:// www.independent.co.uk/news/uk/politics/cameron-my-war-multiculturalism-2205074.html 15. Casanova J. Religion, European Secular Identities, and European Integration // Religion in an Expanding Europe / ed. by Katzenstein P. and Byrnes T. — Cambridge: Cambridge University Press, 2006. — P. 65–92. 16. Inglehart R., Norris P. Muslim Integration into Western Cultures: Between Originsand Destinations. HKS Faculty Research Working Paper Series RWP09–007, John F. Kennedyof Government, Harvard University, 2009. p 234. 17. Parekh B. Europe, liberalism and the ‘Muslim question’ // Multiculturalism, Muslims and Citizenship: A European Approach / ed. by Modood T., Triandafyllidou A., Zapata-BarreroR. — London: Routledge, 2006.p.189.
JURNALIN SAYLARI
