BALKAN YARIMADASINDA BƏKTAŞİLİYİN YAYILMASI VƏ BƏKTAŞİ TƏKYƏLƏRİ
Emin Orucov | eminorucov@ait.edu.az
AMEA-nın Fəlsəfə İnstitutunun dissertantıCəmiyyət və din
XÜLASƏ
Məqalədə bəktaşiliyin Balkan yarımadasında yayılması müxtəlif ölkələrin nümunəsində tədqiq edilmişdir. İlk olaraq, bəktaşiliyin yayılma səbəbləri araşdırılmış, bu barədə bəzi alimlərin fərziyyələrinə toxunulmuş, həmçinin bəktaşiliyin müxtəlif coğrafi məkanlarda yayılmasının fərqli təzahür formalarından bəhs edilmişdir. Məqalədə bəktaşiliyin yayılmasında müstəsna rol oynayan Balkan yarımadası ölkələri haqqında da məlumat verilmişdir. Belə ki, Bosniya və Herseqovina, Serbiya, Kosova, Makedoniya, Albaniya, Bolqarıstan, Rumıniya, Yunanıstan kimi ölkələrdə bəktaşilik tarixi müzakirə obyektinə çevrilmişdir. Məqalədə, həmçinin bəktaşiliyin yayılmasında rol oynamış təkyələrin qurucuları olan şəxsiyyətlər haqqında da məlumatlar qeyd olunmuş, bəktaşiliyin Balkanlarda yayılması və tənəzzülü səbəbləri göstərilmişdir. Bəktaşiliyin Balkanlarda yayılması və tənəzzülündə Osmanlı dövlətinin rolu da məqalədə tədqiq edilmişdir
ƏDƏBİYYAT
1. Cebecioğlu Ethem. Tasavvuf terimleri ve deyimleri sözlüğü. Ankara: Rehber yayınları, 1997.
2. https://docplayer.biz.tr/47784620-Balkanlarda-alevilik-bektasilik-alperen-kirim.html
3. İzeti Metin. Balkanlarda tasavvuf. İstanbul: İnsan yayınları, 2014.
4. Seyman Adil. Balkanlarda Alevilik Bektaşilik. İstanbul: 2012.
5. Çibik Tuba Hatipler, Umaroğulları Filiz. Balkanlarda bektaşilik ve bektaşi tekkeleri // İnsan ve toplum bilimleri araştırmaları dergisi, cilt 6, say 1, 2017.
6. Hafız Nimetullah. Balkanlarda bektaşilik // Bilimsel Eksen, say 24, 2018.
7. Durdu Aydın. Balkanlarda Hacı Bektaş Veli izleri: Makedonya, Bulgaristan, ve Arnavutluk örneğinde Bektaşi tekkeleri ve türbeleri. III uluslaraası türk kültürü ve Hacı Bektaş Veli sempozyumu, Üsküp, 2009.
8. Aytaş Gıyasettin, Doğan Yusuf. Hacı Bektaş Velinin tarihsel kimliği, düşünce sistemi ve etkileri. Üsküp, 2009.
9. İzeti Metin. Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik sempozyumu I. İsparta, 2005.
10. Maden Fahri. Arnavutlukta bektaşilik ve arnavutlukun bağımsızlığına giden süreçte bektaşiler // Avrasya etüdleri, 44, 2013.
11. Ersal Mehmet. Balkanlarda Alevilik ve Bektaşilik. Tekirdağ: Çorlu belediyesi yayınları, 2015.
12. İzeti Metin Balkanlarda tasavvuf. İnsan yayınları, 2014.
13. Doja Albert. Bektashism in Albania political history of a religious movement. Tirana: 2008.
14. Petrovic Ema. Bektashism in the balkans: Case of Albania and Macedonia // IV. Uluslararası Alevilik ve Bektaşilik Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Ankara: 2018.
15. Haslok F.R. Bektaşilik tedkikleri. Çeviren: Ragip Hulusi. Milli eğitim basımevi, 2000.
16. Hafız Nimetullah. Balkanlarda bektaşilik. Bilimsel Eksen, say 24, 2018.
17. Mehmet Mustafa. Romanyada alevi bektaşi tarikatları tarihinden bazı gerçekler // 2. Uluslararası türk kültür evreninde alevilik ve bektaşilik bilgi şöleni bildiri kitabı, 2. Cilt, Ankara, 2007.
18. Kirikadis Andreas. Yunanistanda bektaşiliğin yunan ortodoks hristianlığı ile ilişkisi // Alevilik Bektaşilik araştırmaları dergisi, say 3, 2010.s
THE SPREAD OF BEKTASHISM IN THE BALKAN PENINSULA AND BEKTASHI TEKKES
Emin Orujov | eminorucov@ait.edu.az
AMEA-nın Fəlsəfə İnstitutunun dissertantıSociety and religion
SUMMARY
In the article, the spread of Bektashism in the Balkan Peninsula was studied on the example of different countries. First, the reasons for the spread of Bektashism were investigated, the assumptions of some scientists were touched upon, and the different manifestations of the spread of Bektashism in different geographical areas were discussed. The article also provides information about the countries of the Balkan Peninsula, which played an exceptional role in the spread of Bektashism. Thus, in countries such as Bosnia and Herzegovina, Serbia, Kosovo, Macedonia, Albania, Bulgaria, Romania, Greece, Bektashism became an object of historical discussion. The article also mentions information about the personalities which were the founders of tekkes, who played a role in the spread of Bektashism, and the reasons for the spread and fall of Bektashism in the Balkans. The role of the Ottoman state in the spread and fall of Bektashism in the Balkans was studied in the article
REFERENCE LIST
1. Cebecioğlu Ethem. Tasavvuf terimleri ve deyimleri sözlüğü. Ankara: Rehber yayınları, 1997.
2. https://docplayer.biz.tr/47784620-Balkanlarda-alevilik-bektasilik-alperen-kirim.html
3. İzeti Metin. Balkanlarda tasavvuf. İstanbul: İnsan yayınları, 2014.
4. Seyman Adil. Balkanlarda Alevilik Bektaşilik. İstanbul: 2012.
5. Çibik Tuba Hatipler, Umaroğulları Filiz. Balkanlarda bektaşilik ve bektaşi tekkeleri // İnsan ve toplum bilimleri araştırmaları dergisi, cilt 6, say 1, 2017.
6. Hafız Nimetullah. Balkanlarda bektaşilik // Bilimsel Eksen, say 24, 2018.
7. Durdu Aydın. Balkanlarda Hacı Bektaş Veli izleri: Makedonya, Bulgaristan, ve Arnavutluk örneğinde Bektaşi tekkeleri ve türbeleri. III uluslaraası türk kültürü ve Hacı Bektaş Veli sempozyumu, Üsküp, 2009.
8. Aytaş Gıyasettin, Doğan Yusuf. Hacı Bektaş Velinin tarihsel kimliği, düşünce sistemi ve etkileri. Üsküp, 2009.
9. İzeti Metin. Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik sempozyumu I. İsparta, 2005.
10. Maden Fahri. Arnavutlukta bektaşilik ve arnavutlukun bağımsızlığına giden süreçte bektaşiler // Avrasya etüdleri, 44, 2013.
11. Ersal Mehmet. Balkanlarda Alevilik ve Bektaşilik. Tekirdağ: Çorlu belediyesi yayınları, 2015.
12. İzeti Metin Balkanlarda tasavvuf. İnsan yayınları, 2014.
13. Doja Albert. Bektashism in Albania political history of a religious movement. Tirana: 2008.
14. Petrovic Ema. Bektashism in the balkans: Case of Albania and Macedonia // IV. Uluslararası Alevilik ve Bektaşilik Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Ankara: 2018.
15. Haslok F.R. Bektaşilik tedkikleri. Çeviren: Ragip Hulusi. Milli eğitim basımevi, 2000.
16. Hafız Nimetullah. Balkanlarda bektaşilik. Bilimsel Eksen, say 24, 2018.
17. Mehmet Mustafa. Romanyada alevi bektaşi tarikatları tarihinden bazı gerçekler // 2. Uluslararası türk kültür evreninde alevilik ve bektaşilik bilgi şöleni bildiri kitabı, 2. Cilt, Ankara, 2007.
18. Kirikadis Andreas. Yunanistanda bektaşiliğin yunan ortodoks hristianlığı ile ilişkisi // Alevilik Bektaşilik araştırmaları dergisi, say 3, 2010.s
РАСПРОСТРАНЕНИЕ БЕКТАШИЙСТВА НА БАЛКАНСКОМ ПОЛУОСТРОВЕ И ТЕККЕ БЕКТАШИ
Эмин Оруджев | eminorucov@ait.edu.az
AMEA-nın Fəlsəfə İnstitutunun dissertantıОбщество и религия
РЕЗЮМЕ
Г9 Сначала исследованы причины распространения бекташийства, упомянуты предположения некоторых ученых по этому вопросу, а также рассказано о различных формах проявления распространения бекташийства в разных географических пространствах. В статье также дана информация о странах Балканского полуострова, сыгравших исключительную роль в распространении бекташийства. Так, в таких странах, как Босния и Герцеговина, Сербия, Косова, Македония, Албания, Болгария, Румыния, Греция, бекташийство превратилось в исторический объект обсуждений. В статье также предоставлена информация о личностях-создателях текке, сыгравших роль в распространении бекташийства, указаны причины распространения и упадка бекташийства на Балканах. Здесь изучена роль Османского государства в распространении и упадке бекташийства на Балканах
ЛИТЕРАТУРА
1. Cebecioğlu Ethem. Tasavvuf terimleri ve deyimleri sözlüğü. Ankara: Rehber yayınları, 1997.
2. https://docplayer.biz.tr/47784620-Balkanlarda-alevilik-bektasilik-alperen-kirim.html
3. İzeti Metin. Balkanlarda tasavvuf. İstanbul: İnsan yayınları, 2014.
4. Seyman Adil. Balkanlarda Alevilik Bektaşilik. İstanbul: 2012.
5. Çibik Tuba Hatipler, Umaroğulları Filiz. Balkanlarda bektaşilik ve bektaşi tekkeleri // İnsan ve toplum bilimleri araştırmaları dergisi, cilt 6, say 1, 2017.
6. Hafız Nimetullah. Balkanlarda bektaşilik // Bilimsel Eksen, say 24, 2018.
7. Durdu Aydın. Balkanlarda Hacı Bektaş Veli izleri: Makedonya, Bulgaristan, ve Arnavutluk örneğinde Bektaşi tekkeleri ve türbeleri. III uluslaraası türk kültürü ve Hacı Bektaş Veli sempozyumu, Üsküp, 2009.
8. Aytaş Gıyasettin, Doğan Yusuf. Hacı Bektaş Velinin tarihsel kimliği, düşünce sistemi ve etkileri. Üsküp, 2009.
9. İzeti Metin. Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik sempozyumu I. İsparta, 2005.
10. Maden Fahri. Arnavutlukta bektaşilik ve arnavutlukun bağımsızlığına giden süreçte bektaşiler // Avrasya etüdleri, 44, 2013.
11. Ersal Mehmet. Balkanlarda Alevilik ve Bektaşilik. Tekirdağ: Çorlu belediyesi yayınları, 2015.
12. İzeti Metin Balkanlarda tasavvuf. İnsan yayınları, 2014.
13. Doja Albert. Bektashism in Albania political history of a religious movement. Tirana: 2008.
14. Petrovic Ema. Bektashism in the balkans: Case of Albania and Macedonia // IV. Uluslararası Alevilik ve Bektaşilik Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Ankara: 2018.
15. Haslok F.R. Bektaşilik tedkikleri. Çeviren: Ragip Hulusi. Milli eğitim basımevi, 2000.
16. Hafız Nimetullah. Balkanlarda bektaşilik. Bilimsel Eksen, say 24, 2018.
17. Mehmet Mustafa. Romanyada alevi bektaşi tarikatları tarihinden bazı gerçekler // 2. Uluslararası türk kültür evreninde alevilik ve bektaşilik bilgi şöleni bildiri kitabı, 2. Cilt, Ankara, 2007.
18. Kirikadis Andreas. Yunanistanda bektaşiliğin yunan ortodoks hristianlığı ile ilişkisi // Alevilik Bektaşilik araştırmaları dergisi, say 3, 2010.s
JURNALIN SAYLARI
