POLITICAL ASPECTS OF THE ARMENIAN CHURCH’S ACTIVITIES IN AZERBAIJAN (1944-1964)

Official corner Jurnalın sayları About the Journal Redaksiya heyəti Information for Authors Müəlliflər

AZ EN RU

The Supreme Attestation Commission under the President of the Republic of Azerbaijan has set a number of requirements for periodicals recommended for publication of the main results of dissertations. We kindly ask authors to take these requirements into account when submitting articles.

1. The journal publishes scientific articles that have not been submitted to other publications, are the results of new research and correspond to the profile of the journal. Along with the article, the author must provide a scientific opinion on the appropriateness of its publication.

2. Articles should be sent in electronic format to redaksiya@scwra.gov.az in Azerbaijani, Russian and Turkish languages. The texts of the articles should be typed in Times New Roman - 12 font with 1 interval, with a distance of 2 cm from the top and bottom, 3 cm from the left, and 1.5 cm from the right.

3. The summary should be given in 3 languages, provided that the language in which the article is written is also included. It is recommended that the length of the articles be 10-12 pages, and the summaries be 5-8 lines. Abstracts should indicate the purpose of writing the article, methodology, and scientific innovation. Abstracts of the article in different languages should be identical to each other and should correspond to the content of the article. Abstracts should be strictly edited from a scientific and grammatical point of view. Each abstract should include the title of the article and the name of the author or authors.

4. Each article should include UOT indexes or PACS type codes and keywords. Keywords must be provided in three languages.

5. The article should indicate author’s workplace (s), the address of the enterprise (s), the author's position, academic degree and e-mail address.

6. At the end of the article, in accordance with the nature of the field of science and the article, the scientific conclusion reached by the author, the scientific novelty of the work, the importance of application, economic efficiency and etc. should be given clearly.

7. References should be made to scientific sources on the subject. The list of references at the end of the article should be numbered in the order in which the references are found in the text and marked as [1, p.119]. If the same literature is referred to elsewhere in the text, then the literature referred to must be indicated by the previous number.

8. Information about each reference in the bibliography should be complete and accurate. Bibliographic description of the cited source should be given depending on its type (monograph, textbook, scientific article, etc.). When referring to the same articles, thesis of symposium, conferences and other prestigious scientific events, the title of the article, report or thesis should be indicated. When giving a bibliographic description of the cited source, the requirements 10.2-10.4.6 of the "Used literature" section of the current instruction of the Supreme Attestation Commission under the President of the Republic of Azerbaijan on "Rules for compiling dissertations" should be taken into account.

9. Scientific articles, monographs and other reliable sources of the last 5-10 years should be preferred in the list of literature at the end of the article.

10. After checking with anti-plagiarism software and confidential opinion of the reviewers, the articles are submitted for publication by the field editor or one of the expert members of the editorial board.

It should be noted that "State and Religion" journal is presented in electronic format 3 times a year. Work on each article consists of several stages. The peer review process takes 2 months.

Articles that do not meet the above conditions will not be accepted by the editorial board.

ERMƏNİ KİLSƏSİNİN AZƏRBAYCANDA FƏALİYYƏTİNİN SİYASİ ASPEKTLƏRİ (1944-1964)

Aydın Əlizadə | aydinalizade63@gmail.com

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, fəlsəfə üzrə elmlər doktoru, dosent

Araşdırma

UOT 329

XÜLASƏ

Arxiv materialları əsasında hazırlanan məqalədə SSRİ dövründə Stalinizm və Xruşşov erasının qovşağında Azərbaycanda erməni kilsəsinin fəaliyyətinin siyasi aspektləri araşdırılmışdır. Onun Respublikanın erməni əhalisi arasında nüfuzunun yayılması üsulları və son nəticədə ermənilərlə azərbaycanlılar arasında etnik qarşıdurmaya səbəb olan etno-konfessional proseslərdə rolu göstərilmişdir. Həmçinin Azərbaycan hakimiyyətinin erməni kilsəsinin təsirinə qarşı mübarizə üsulları da açıqlanmışdır.

Məqsəd: SSRİ-də rəsmi beynəlmiləlçilik siyasətinə zidd olaraq Azərbaycanda baş vermiş etnokonfessional ziddiyyətləri öyrənmək və təhlil etməkdir.

Metod: Təsviri, statistik və analitik.

Elmi yenilik ondan ibarətdir ki, tədqiqat əvvəllər araşdırılmamış arxiv materialları əsasında hazırlanmış və burada erməni kilsəsinin Azərbaycandakı ixtilaflı fəaliyyəti ilə bağlı yeni məlumatlar verilmişdir.

AÇAR SÖZLƏR

Azərbaycanda erməni kilsəsi Azərbaycanda din siyasəti katolikos I Vazgen SSRİ-də din Azərbaycanda etnik münaqişə Azərbaycanda ermənilər

ƏDƏBİYYAT

1. Ermənistan SSR Nazirlər Soveti yanında Erməni Kilsəsi İşləri üzrə Şuranın sədri vəzifəsini icra edən cənab O.İncikyana // Azərbaycan Respublikası Dövlət Arxivi (ARDA) fond (f). 3188, siyahı (s.) 1, № 3.

2. Ali Patriarxın taxta çıxmasının ikinci ildönümü / “Eçmiədzin” jurnalı, 1957 // ARDA, f. 3188, s. 1, № 3.

3. 1944-1948-ci illərdə dinlərin və dindarlığın vəziyyəti haqqında sənədlər (məlumat hesabatları, arayışlar, yazışmalar) // ARDA, f. 3188, s. 1, № 5.

4. 1944-1951-ci illərdə dinlərin və dindarlığın vəziyyəti haqqında sənədlər (məruzələr, məlumat, yazışmalar) // ARDA, f. 3188, s. 1, № 7.

5. Az. SSR Ali Soveti sədrinin müavini A.Sultanova // ARDA, f. 411, s. 26, № 542. 6. 1960-cı il üçün məlumat hesabatı // ARDA, f. 3188, s. 1, № 62.

7. Bütün ermənilərin katolikosu I Vazgenin Bakıya səfəri haqqında məlumat // ARDA, f. 411, s. 10, № 541.

8. Qeydiyyata alınmayan “Surb Sərgiz” türbəsi haqqında // ARDA, f. 3188, s. 1, № 70.

9. İbadət binalarının açılması qaydası haqqında (1944-cü il) // ARDA, f. 3188, s. 1, № 3.

10. Özbəkistan SSR Nazirlər Soveti yanında Dini Ayinlərin İcrası üzrə Şuranın SSRİ Nazirlər Soveti yanında Dini Ayinlərin İcrası üzrə Şuraya müraciəti // ARDA, f. 3188, s. 1, № 5, s. 6.

11. Kirovabaddan 3 km aralıda “Çolaq” kilsəsinin açılması haqqında dindar ermənilərin bəyanatı haqqında // ARDA, f. 416, s. 8, № 374.

12. Az. SSR Nazirlər Sovetinin 1957-ci il 27 yanvar tarixli 90 №-li Fərmanı // ARDA, f. 3188, s. 1, № 13.

13. Erm. SSR Nazirlər Soveti yanında Erməni Kilsəsi İşləri üzrə Şuranın sədri S.Qasparyana // ARDA, f. 3188, s. 1, № 3.

14. Amaras monastırı ilə bağlı Erm. SSR Nazirlər Soveti yanında Erməni Kilsəsi İşləri üzrə Şuranın sədrinə SSRİ Nazirlər Soveti yanında Dini Ayinlərin İcrası üzrə Şura sədrindən (1946-cı il) // ARDA, f. 3188, s. 1, № 5.

15. DQMV-də dini-hüquqi siyasətin pozulması haqqında SSRİ Nazirlər Soveti yanında Dini İşlər üzrə Şuranın sədri Y.N.Xristoradnova // ARDA, f. 3188, s. 1, № 393.

16. Mardakert kənd kilsəsi ilə bağlı SSRİ Nazirlər Soveti yanında Dini Ayinlərin İcrası üzrə Şuranın sədrinə // ARDA, f. 411, s. 8, № 639.

17. 1959-cu ilə kimi kilsələr və ibadət evləri haqqında məlumat // ARDA, f. 3188, s. 1, № 42.

18. Kirovabad yaxınlığında ermənilərin qeydiyyata alınmamış qondarma Çolaq adlı “müqəddəs yeri”nin bərpası və ətrafındakı fəaliyyət haqqında bildiriş // ARDA, f. 411, s. 8, № 1074.

19. Bütün ermənilərin katolikosunun Az. SSR-ə səfəri haqqında məlumat // ARDA, f. 411, s. 26, № 542.

20. Vazgenin SSRİ Nazirlər Sovetinə təklifi ilə DQMV-də kilsələrin açılması məsələsi haqqında məlumat // ARDA, f. 3188, s. 1, № 3.

21. Kirovabaddan 3 km aralıda yerləşən “Çolaq” kilsəsinin açılışı haqqında dindarların bəyanatı haqqında məlumat // ARDA, f. 3188, s. 1, № 33.

22. Az SSR Nazirlər Soveti yanında Dini Ayinlərin İcrası üzrə Şuranın müvəkkili Məmmədova Nazirlər Soveti yanında Dini Ayinlərin İcrası üzrə Şuranın sədri Polyanskidən // ARDA, f. 3188, s. 1, № 27.

23. Erməni kilsəsi və erməni məsələsi: bütün ermənilərin katolikosu I Vazgenin Moskvaya məxfilikdən çıxarılmış məktubları. Regnum IA, 2010. URL:https://regnum.ru/news/society/1306111.html

24. Kolxozçuların və digər azərbaycanlı əhalinin Ermənistan SSR-dən Azərbaycan SSRin Kür-Araz ovalığına köçürülməsi haqqında 23 dekabr 1947-ci il tarixli Fərman.
URL:https://1905.az/ru/%D0%B4%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0% D1%86%D0%B8%D1%8F-1948-1953-%D1%85-%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%B2-2/

25. ÜİK(b)P MK Siyasi Bürosunun Ermənistan SSR Xalq Komissarları Soveti yanında Erməni-Qriqorian Kilsəsinin İşləri üzrə Şurasının təşkili haqqında qərarı (25 oktyabr 1943) // Rusiya Tarixi Cəmiyyəti. http://docs.historyrussia.org/ru/nodes/300724-postanovlenie-politbyuro-tsk-vkp-b-oborganizatsii-soveta-po-delam-armyano-grigorianskoy-tserkvi-pri-snk-armyanskoy-ssr-25-oktyabrya-1943-g#mode/inspect/page/1/zoom/4

POLITICAL ASPECTS OF THE ARMENIAN CHURCH’S ACTIVITIES IN AZERBAIJAN (1944-1964)

Aydın Alizadeh | aydinalizade63@gmail.com

Azerbaijan National Academy of Science, Doctor of philosophy (PhD), Associate Professor

Research

UOT 329

SUMMARY

The article prepared on the basis of archival materials discusses the political aspects of the armenian church’s activities in Azerbaijan at the junction of the Stalinist and Khrushchev eras in the USSR. The methods of spreading its influence among the Armenian population of the republic and the role in the ethno-confessional processes which ultimately led to the ethnic confrontation between Armenians and Azerbaijanis was described. Methods of fighting against the influence of the Armenian church by the Azerbaijani authority has been also disclosed.

Purpose: The study aims to analyze the ethno-confessional contradictions in Azerbaijan, which took place contrary to the official policy of internationalism in the USSR.
Method of research: Descriptive, statistical and analytical.

Scientific novelty: Сonsists in the fact that the study is based on previously unexplored archival materials, which contain specific data on various conflict situations related to the activities of the armenian church in Azerbaijan.

KEYWORDS

Armenian church in Azerbaijan religious policy of Azerbaijan Catholicos Vazgen I religion in the USSR ethnic conflict in Azerbaijan Armenians in Azerbaijan

REFERENCE LIST