ƏLİŞİR NƏVAİNİN İKİ DİNİ ƏSƏRİ HAQQINDA: “Məhbubul-qülub” (“Könüllərin sevgilisi”) “Risaleyi-tiyr andoxtan” (“Oxatma haqqında risalə”)

Almaz Binnatova | almazulvi1960@mail.ru

AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun “Azərbaycan-Türkmənistan-Özbəkistan ədəbi əlaqələr” şöbəsinin müdiri, nəvaişünas
Araşdırma
ƏDƏBİYYAT

1. Navoiy, Alisher. Tula asarlar tuplami. 10 jildlik, IX jild. Toshkent: Ğafur Ğulom nomidaqi naşriyet-matbaa ijodiy uyi, 2011, 692 bet. (Б.549-629).

 2. Ülvi Almaz. Əlişir Nəvai Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında (məqalələr toplusu). Bakı: “Nurlan”, 2009, 360 səh. 

3. Юсупова Дилнавоз. Ўзбек мумтоз адабиёти тарихи (Алишер Навоий даври). Т.: «Академнашр», 2013, 472 bet. 

4. Araslı Həmid. Azərbaycan ədəbiyyatı: tarixi və problemləri. Bakı: “Gənclik”, 1998, 732 səh. 

5. Nağıyeva Cənnət. Azərbaycanda Nəvai. Bakı: “Tural-Ə”, NPM, 2001, 264 səh. 

6. Ali Şir Nevayi. Mahbübu’l Kulüb (Gönüllerin sevgilisi). Hazırlayan Prof.Dr. Vahit Türk. Ötüken Neşriyatı, 2016, 176 sayfa. 

7. Ülvi Almaz. Azərbaycan - özbək (cığatay) ədəbi əlaqələri (simalar, dövrlər, janrlar, təmayüllər). Bakı: “Nurlan”,  2008, 328 səh.  

8. Ülvi Almaz. Özbək ədəbiyyatı (ədəbi portret cizgiləri, araşdırmalar). Elmi redaktoru və ön söz müəllifi: akademik İsa Həbibbəyli. Bakı: “Elm və təhsil”, 2016, 316 səh. 

9. Ülvi Almaz. Şərq təzkirəçilik tarixindən: dərs vəsaiti (elmi redaktoru: t.e.d., əməkdar elm xadimi A.A.Xələfov ). Bakı: “Elm və təhsil”, 2018, 166 səh. 

10. Əlişir Nəvai və Azərbaycan ədəbiyyatı. “Əlişir Nəvainin anadan olmasının 575 illiyi münasibətilə Bakıda AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun, M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun və Özbəkistan Respublikasının Azərbaycandakı səfirliyinin birgə keçirdikləri “Əlişir Nəvai və Azərbaycan ədəbiyyatı” adlı beynəlxalq elmi konfransın materialları (Bakı, 16 noyabr 2016-cı il). Nəşrə hazırlayan və redaktoru: prof.dr.Almaz Ülvi. Bakı: “Elm və təhsil”,  2017, 72 səh. 

11. Ulviy Olmos. O’zbek adabiyoti va Ozarbayjon (tadqiqotlar, adabiy portretlar). Mas’ul muharrir va so’zboshi mualliflari: prof.dr. Qozoqboy Yo’ldoshev, doç.dr. Sirdaryoxon O’tanova. Toshkent: “Kamalak” nashriyoti, 2016, 216 bet. 

12. Алишер Навоий. Рисолаи тийр андохтан \\ Мукаммал асарлар тўплами. 20 ж.ли, 16ж. Т.: 2000, Б. 302–305. 

13. Suyima Ğəniyeva, Orfan Atajan. Alisher Navoiyning “Risolai tiyr andoxtan” asari // “Təfəkkür” j., 1995, №3-4, səh.120-124. 

14. Semenov A.A. Nəvai əlyazmalarının təsviri. Daşkənd: 1940 (burada risalənin Ə.Nəvaiyə aid olduğu qeyd edilib). 

15. Эргаш Очилов: Тарих ва шахс туркумидан. Алишер Навоий. T.: “O`zbekiston”, 192 bet.

BOUT TWO RELIGIOUS WORKS OF ALISHER NAVOIY “Mahbub ul-qulub” (Beloved of hearts) “Risolai-tiyr andohtan” (Treatise on the art of archery)

Almaz Bınnatova | almazulvi1960@mail.ru

AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun “Azərbaycan-Türkmənistan-Özbəkistan ədəbi əlaqələr” şöbəsinin müdiri, nəvaişünas
Research
SUMMARY

The article provides information about the genius thinker Alisher Navoiy’s work «Mahbub ul-qulub» (Beloved of hearts) written in 1500 and another small work «Risaleyi-tiyr andohtan» (Treatise on the art of archery) consisting of 675 words. In «Mahbub ul-qulub», which is considered to be the highest moral textbook in the history of our culture and in the history of common Turkic literature, the author conveyed his life experience on public administration and family issues through the stories. The content of these stories consists of Navoiy’s rich life experience, artistic thoughts, and philosophical conclusions of his perception of the world. At the same time, in this work, he gave a new interpretation of the relationship between the socio-political events of his time and the ruling ideology (ideology of power). In “Risaleyi-tiyr andohtan” Alisher Navoiy provides information about the history, virtues and essence of the art of archery through hadiths and religious narrations. The work explains the virtues of the creation of this world - the beauty of hard work, diligence, care and honesty

REFERENCE LIST

1. Navoiy, Alisher. Tula asarlar tuplami. 10 jildlik, IX jild. Toshkent: Ğafur Ğulom nomidaqi naşriyet-matbaa ijodiy uyi, 2011, 692 bet. (Б.549-629).

 2. Ülvi Almaz. Əlişir Nəvai Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında (məqalələr toplusu). Bakı: “Nurlan”, 2009, 360 səh. 

3. Юсупова Дилнавоз. Ўзбек мумтоз адабиёти тарихи (Алишер Навоий даври). Т.: «Академнашр», 2013, 472 bet. 

4. Araslı Həmid. Azərbaycan ədəbiyyatı: tarixi və problemləri. Bakı: “Gənclik”, 1998, 732 səh. 

5. Nağıyeva Cənnət. Azərbaycanda Nəvai. Bakı: “Tural-Ə”, NPM, 2001, 264 səh. 

6. Ali Şir Nevayi. Mahbübu’l Kulüb (Gönüllerin sevgilisi). Hazırlayan Prof.Dr. Vahit Türk. Ötüken Neşriyatı, 2016, 176 sayfa. 

7. Ülvi Almaz. Azərbaycan - özbək (cığatay) ədəbi əlaqələri (simalar, dövrlər, janrlar, təmayüllər). Bakı: “Nurlan”,  2008, 328 səh.  

8. Ülvi Almaz. Özbək ədəbiyyatı (ədəbi portret cizgiləri, araşdırmalar). Elmi redaktoru və ön söz müəllifi: akademik İsa Həbibbəyli. Bakı: “Elm və təhsil”, 2016, 316 səh. 

9. Ülvi Almaz. Şərq təzkirəçilik tarixindən: dərs vəsaiti (elmi redaktoru: t.e.d., əməkdar elm xadimi A.A.Xələfov ). Bakı: “Elm və təhsil”, 2018, 166 səh. 

10. Əlişir Nəvai və Azərbaycan ədəbiyyatı. “Əlişir Nəvainin anadan olmasının 575 illiyi münasibətilə Bakıda AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun, M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun və Özbəkistan Respublikasının Azərbaycandakı səfirliyinin birgə keçirdikləri “Əlişir Nəvai və Azərbaycan ədəbiyyatı” adlı beynəlxalq elmi konfransın materialları (Bakı, 16 noyabr 2016-cı il). Nəşrə hazırlayan və redaktoru: prof.dr.Almaz Ülvi. Bakı: “Elm və təhsil”,  2017, 72 səh. 

11. Ulviy Olmos. O’zbek adabiyoti va Ozarbayjon (tadqiqotlar, adabiy portretlar). Mas’ul muharrir va so’zboshi mualliflari: prof.dr. Qozoqboy Yo’ldoshev, doç.dr. Sirdaryoxon O’tanova. Toshkent: “Kamalak” nashriyoti, 2016, 216 bet. 

12. Алишер Навоий. Рисолаи тийр андохтан \\ Мукаммал асарлар тўплами. 20 ж.ли, 16ж. Т.: 2000, Б. 302–305. 

13. Suyima Ğəniyeva, Orfan Atajan. Alisher Navoiyning “Risolai tiyr andoxtan” asari // “Təfəkkür” j., 1995, №3-4, səh.120-124. 

14. Semenov A.A. Nəvai əlyazmalarının təsviri. Daşkənd: 1940 (burada risalənin Ə.Nəvaiyə aid olduğu qeyd edilib). 

15. Эргаш Очилов: Тарих ва шахс туркумидан. Алишер Навоий. T.: “O`zbekiston”, 192 bet.

О ДВУХ РЕЛИГИОЗНЫХ ПРОИЗВОДЕНИЙ АЛИШЕРА НАВОИ «Махбуб ул-кулуб» (Возлюбленный сердец) «Рисолаи-тийр андохтан» (Трактат об искусстве стрельбы из лука)

Алмаз Биннатова | almazulvi1960@mail.ru

AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun “Azərbaycan-Türkmənistan-Özbəkistan ədəbi əlaqələr” şöbəsinin müdiri, nəvaişünas
Исследование
РЕЗЮМЕ

В статье приводятся сведения о творчестве великого мыслителя Алишера Навои «Махбуб ул-кулуб» (Возлюбленный сердец), написанном в 1500 году, и еще одном небольшом произведении «Рисолаи-тийр андохтан» (Трактат об искусстве стрельбы из лука), состоящем из 675 слов. В «Махбуб ул-гулубе», который считается высшим моральным учебником в истории нашей культуры, в истории общетюркской литературы, автор передал свой жизненный опыт по вопросам государственного управления и семейных вопросов в виде рассказов. Содержание состоит из богатых наблюдений жизни Навои, художественных мыслей и философских выводов о восприятие мира. В то же время в этой работе он дал новую интерпретацию взаимосвязи между общественно-политическими событиями своего времени и правящей идеологией (идеологией власти). В «Рисолаи-тийр андохтан» Алишер Навои предоставляет информацию об истории, достоинствах и сущности искусства стрельбы из лука через хадисы и религиозные повествования. Работа объясняет достоинства создания этого мира - красоту тяжелого труда, усердия, заботы и честности

ЛИТЕРАТУРА

1. Navoiy, Alisher. Tula asarlar tuplami. 10 jildlik, IX jild. Toshkent: Ğafur Ğulom nomidaqi naşriyet-matbaa ijodiy uyi, 2011, 692 bet. (Б.549-629).

 2. Ülvi Almaz. Əlişir Nəvai Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında (məqalələr toplusu). Bakı: “Nurlan”, 2009, 360 səh. 

3. Юсупова Дилнавоз. Ўзбек мумтоз адабиёти тарихи (Алишер Навоий даври). Т.: «Академнашр», 2013, 472 bet. 

4. Araslı Həmid. Azərbaycan ədəbiyyatı: tarixi və problemləri. Bakı: “Gənclik”, 1998, 732 səh. 

5. Nağıyeva Cənnət. Azərbaycanda Nəvai. Bakı: “Tural-Ə”, NPM, 2001, 264 səh. 

6. Ali Şir Nevayi. Mahbübu’l Kulüb (Gönüllerin sevgilisi). Hazırlayan Prof.Dr. Vahit Türk. Ötüken Neşriyatı, 2016, 176 sayfa. 

7. Ülvi Almaz. Azərbaycan - özbək (cığatay) ədəbi əlaqələri (simalar, dövrlər, janrlar, təmayüllər). Bakı: “Nurlan”,  2008, 328 səh.  

8. Ülvi Almaz. Özbək ədəbiyyatı (ədəbi portret cizgiləri, araşdırmalar). Elmi redaktoru və ön söz müəllifi: akademik İsa Həbibbəyli. Bakı: “Elm və təhsil”, 2016, 316 səh. 

9. Ülvi Almaz. Şərq təzkirəçilik tarixindən: dərs vəsaiti (elmi redaktoru: t.e.d., əməkdar elm xadimi A.A.Xələfov ). Bakı: “Elm və təhsil”, 2018, 166 səh. 

10. Əlişir Nəvai və Azərbaycan ədəbiyyatı. “Əlişir Nəvainin anadan olmasının 575 illiyi münasibətilə Bakıda AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun, M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun və Özbəkistan Respublikasının Azərbaycandakı səfirliyinin birgə keçirdikləri “Əlişir Nəvai və Azərbaycan ədəbiyyatı” adlı beynəlxalq elmi konfransın materialları (Bakı, 16 noyabr 2016-cı il). Nəşrə hazırlayan və redaktoru: prof.dr.Almaz Ülvi. Bakı: “Elm və təhsil”,  2017, 72 səh. 

11. Ulviy Olmos. O’zbek adabiyoti va Ozarbayjon (tadqiqotlar, adabiy portretlar). Mas’ul muharrir va so’zboshi mualliflari: prof.dr. Qozoqboy Yo’ldoshev, doç.dr. Sirdaryoxon O’tanova. Toshkent: “Kamalak” nashriyoti, 2016, 216 bet. 

12. Алишер Навоий. Рисолаи тийр андохтан \\ Мукаммал асарлар тўплами. 20 ж.ли, 16ж. Т.: 2000, Б. 302–305. 

13. Suyima Ğəniyeva, Orfan Atajan. Alisher Navoiyning “Risolai tiyr andoxtan” asari // “Təfəkkür” j., 1995, №3-4, səh.120-124. 

14. Semenov A.A. Nəvai əlyazmalarının təsviri. Daşkənd: 1940 (burada risalənin Ə.Nəvaiyə aid olduğu qeyd edilib). 

15. Эргаш Очилов: Тарих ва шахс туркумидан. Алишер Навоий. T.: “O`zbekiston”, 192 bet.

Useful links

© www.dovlet-din.az