EYNƏLQÜZAT MİYANƏCİNİN TİMSALINDA KAİNATIN ƏZƏLİLİYİ VƏ YARADILIŞ PARADOKSUNUN İRFAN NÖQTEYİ-NƏZƏRİNDƏN HƏLLİ
Rüstəm Hacıyev | rustam-hajiyev@mail.ru
“Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, “Sosial-ictimai sahələr, fəlsəfə və hüquq” redaksiyasının müdiri, Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun dissertantı,Şəxsiyyətlər
ƏDƏBİYYAT
- ابن سینا، الاشارات والتنبیهات مع شرح نصیرالدین الطوسی، بتحقیق سلیمان دنیا، المجلد الثالث، 1 القاهرة: دار المعارف، ۱۹۸۵
- al-Gazzali Ebu Hamid. İtikad’da orta yol (tercüme Dr. Kemal Işık). Ankara: Ankara Üniversitesi yayınları, 1971.
- Ali Yıldırım Ömer. İslam düşüncesindeki yoktan yaratma ve kıdem tartışmaları: kelamcılar ve İbn Sina merkezli bir inceleme // “Kelam araştırmaları”, 2012, №10:2, s. 251-274.
- البغدادي عبد القاهر، الفرق بين الفرق، بيروت: دار الافاق الجديدة، ۱۴۸۲/۱۹۸۲
- Gölcük Ş. Hayyat Ebü’l-Hüseyin // TDV İslam Ansiklopedisi, 17. c. İstanbul: 1998.
- Yalçıntaş İ. İbn Sina’ya göre yaratma və Alemin zamansal ezeliliği // “Journal of Islamic Research”, 2021, №32(1), s. 10-29.
- الغزالي ابو حامد، مشكاة الانوار، بتحقيق ابوالعلا عفيفي، القاهرة: الدار القومية الطباعة والشنر، ۱۲۸۲/۱۹۶۴
- نیکولسون رینولد ا.، في التصوف الاسلامي و تاريخه، نقلها ابوالعلا عفیفي، القاهرة: مطبعة الجنة، ۱۳۶۶/۱۹۴۷
- الرازى فخرالدين، اعتقادات فرق المسلمین والمشرکین، بیروت: دار الکتب العلمیة، ۱۴۰۲/۱۹۸۲
- ابن رشد، کتاب فصل المقال، بیروت: دار المشرق، ۱۹۸۲
- Kaya E. Sonsuz tecelli ve daimi yaratma: İbn Arabi ve İbn Teymiyyenin yaratma meselesine ezeli fill olarak bakışı // Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016, №57:2, s. 69-96.
- Chittick William C. The Sufi Path of Knowledge: Ibn Al-Arabi's Metaphysics of Imagination. Albany: State University of New York Press, 1989.
- الغزالي ابو حامد، تهافة الفلاسفة، بتحقيق سليمان دنيا، القاهرة: دار المعارف، ۱۹۸۰
- الریشهري محمد، میزان الحكمة، المجلد السادس، بیروت: دار الحدیث، ۱۴۲۲/۲۰۰۱
- Izutsu Toshihiko. Creation and the Timeless Order of Things, Essays in Islamic Mystical Philosopy. Ashland, Oregon: White Cloud Press, 1994.
- همدانی عین القضات، زبدة الحقایق، مقدمه و تصحیح عفیف عسیران، ترجمه غلامرضا جمشیدنژاد اول، تهران: اساطیر، ۱۳۹۲
- مدرسی سید محمدتقی، مبادی الحکمه، تهران: دار محبی الحسین، ۱۴۲۴
- Şəbustəri Şeyx Mahmud. Gülşəni-raz (tərcümə Rüstəm Tofiq). Bakı: Elm və təhsil, 2013
- Akgün Tuncay. Gazali’ye göre yaratma // “Dini araştırmalar”, 2011, №14(38), s. 17-40.
- الکلیني محمد بن يعقوب، اصول الکافي، بیروت: دار المرتضی، ۱۴۲۶/۲۰۰۵
- یثربی سید یحیی، عرفان نظری، قم: بستان کتاب، ۱۳۹۱
- Bakuvi Seyid Yəhya Şirvani. Risalələr (I c.) (tərcümə Məmmədli N.). Bakı: Qafqaz Araşdırmalar İnstitutu, 2014.
THE ISSUE OF THE ETERNITY OF UNIVERSE AND PARADOX OF CREATION OF AYN AL GUZAT MIYANAJI IN TERMS OF IRFAN
Rustam Hajiyev | rustam-hajiyev@mail.ru
"Azerbaijan National Encyclopedia" Scientific Center, Head of the "Social and Public fields, Philosophy and Law" editorial office. Dissertation student of the Institute of Philosophy and Sociology.Personalities
SUMMARY
The issue about creation of the universe has been the subject of heated debate and controversy since the early days of Islamic thought between peripatetics (mashshais), who adopted the philosophy of Aristotle, and supporters of the Kalam’s doctrine, seeking to defend the orthodox Islamic faith. Although the basic tenets of both sides are outwardly aimed at protecting the dogmas of Islam, in fact neither side has fully achieved its goal. Irfan thought, which developed in parallel with these two currents of thought, has revealed a very simple and convenient way to solve the problem in clear or symbolic terms. Moreover, the path provided by the supporters of Irfan (gnosis) is in complete harmony with the monotheistic belief of Islam. In modern research, the problem of creation or eternity is studied mainly in the context of the Kalam’s doctrine and philosophy, and the position of irfans is not studied. The purpose of this article is to study the view of Irfan in general, specifically in the example of the 12th century Azerbaijani thinker Ayn al-Guzat Miyanaji. The subject has been studied on the basis of “Zubdat al-Hagaig”, a systematic expression of Ayn al-Guzat’s thought
REFERENCE LIST
- ابن سینا، الاشارات والتنبیهات مع شرح نصیرالدین الطوسی، بتحقیق سلیمان دنیا، المجلد الثالث، 1 القاهرة: دار المعارف، ۱۹۸۵
- al-Gazzali Ebu Hamid. İtikad’da orta yol (tercüme Dr. Kemal Işık). Ankara: Ankara Üniversitesi yayınları, 1971.
- Ali Yıldırım Ömer. İslam düşüncesindeki yoktan yaratma ve kıdem tartışmaları: kelamcılar ve İbn Sina merkezli bir inceleme // “Kelam araştırmaları”, 2012, №10:2, s. 251-274.
- البغدادي عبد القاهر، الفرق بين الفرق، بيروت: دار الافاق الجديدة، ۱۴۸۲/۱۹۸۲
- Gölcük Ş. Hayyat Ebü’l-Hüseyin // TDV İslam Ansiklopedisi, 17. c. İstanbul: 1998.
- Yalçıntaş İ. İbn Sina’ya göre yaratma və Alemin zamansal ezeliliği // “Journal of Islamic Research”, 2021, №32(1), s. 10-29.
- الغزالي ابو حامد، مشكاة الانوار، بتحقيق ابوالعلا عفيفي، القاهرة: الدار القومية الطباعة والشنر، ۱۲۸۲/۱۹۶۴
- نیکولسون رینولد ا.، في التصوف الاسلامي و تاريخه، نقلها ابوالعلا عفیفي، القاهرة: مطبعة الجنة، ۱۳۶۶/۱۹۴۷
- الرازى فخرالدين، اعتقادات فرق المسلمین والمشرکین، بیروت: دار الکتب العلمیة، ۱۴۰۲/۱۹۸۲
- ابن رشد، کتاب فصل المقال، بیروت: دار المشرق، ۱۹۸۲
- Kaya E. Sonsuz tecelli ve daimi yaratma: İbn Arabi ve İbn Teymiyyenin yaratma meselesine ezeli fill olarak bakışı // Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016, №57:2, s. 69-96.
- Chittick William C. The Sufi Path of Knowledge: Ibn Al-Arabi's Metaphysics of Imagination. Albany: State University of New York Press, 1989.
- الغزالي ابو حامد، تهافة الفلاسفة، بتحقيق سليمان دنيا، القاهرة: دار المعارف، ۱۹۸۰
- الریشهري محمد، میزان الحكمة، المجلد السادس، بیروت: دار الحدیث، ۱۴۲۲/۲۰۰۱
- Izutsu Toshihiko. Creation and the Timeless Order of Things, Essays in Islamic Mystical Philosopy. Ashland, Oregon: White Cloud Press, 1994.
- همدانی عین القضات، زبدة الحقایق، مقدمه و تصحیح عفیف عسیران، ترجمه غلامرضا جمشیدنژاد اول، تهران: اساطیر، ۱۳۹۲
- مدرسی سید محمدتقی، مبادی الحکمه، تهران: دار محبی الحسین، ۱۴۲۴
- Şəbustəri Şeyx Mahmud. Gülşəni-raz (tərcümə Rüstəm Tofiq). Bakı: Elm və təhsil, 2013
- Akgün Tuncay. Gazali’ye göre yaratma // “Dini araştırmalar”, 2011, №14(38), s. 17-40.
- الکلیني محمد بن يعقوب، اصول الکافي، بیروت: دار المرتضی، ۱۴۲۶/۲۰۰۵
- یثربی سید یحیی، عرفان نظری، قم: بستان کتاب، ۱۳۹۱
- Bakuvi Seyid Yəhya Şirvani. Risalələr (I c.) (tərcümə Məmmədli N.). Bakı: Qafqaz Araşdırmalar İnstitutu, 2014.
ВОПРОС ВЕЧНОСТИ ВСЕЛЕННОЙ И ПАРАДОКС ТВОРЕНИЯ С ТОЧКИ ЗРЕНИЯ ИРФАН
Рустам Гаджиев | rustam-hajiyev@mail.ru
Руководитель редакции «Социальные и общественные сферы, философия и право» Научный центр «Азербайджанская национальная энциклопедия», Диссертант Института философии и социологииЛичности
РЕЗЮМЕ
С первых дней исламской мысли, вопрос о сотворении Вселенной был предметом жарких споров и разногласий между перипатетиками, перенявшими философию Аристотеля, и сторонниками учения Калама, стремящимися защитить ортодоксальное исламское вероубеждение. Хотя основные постулаты в вероубеждении обеих сторон внешне направлены на защиту догм ислама, в действительности ни одна из них не достигла полностью поставленной цели. Развивающийся параллельно этим двум течениям Ирфан (гностицизм) при помощью ясного слога или же символов предложил очень простой и удобный способ решения данной проблемы. Более того, выдвинутое сторонниками Ирфана решение, полностью согласуется с монотеистическим учением Ислама. В современных исследованиях проблема сотворенности или же извечности изучается, в основном, в контексте учения Калама и философии, не принимая в расчет позиции гностицизма. Целью статьи является раскрытие, в целом, отношения Ирфана – в частности, на примере азербайджанского мыслителя 12 века Эйнульгузата Миянеджи к данной проблеме. Тема была исследована на основе произведения «Зубдатуль-Хагаиг» – систематического выразителя взглядов Эйнульгузата
ЛИТЕРАТУРА
- ابن سینا، الاشارات والتنبیهات مع شرح نصیرالدین الطوسی، بتحقیق سلیمان دنیا، المجلد الثالث، 1 القاهرة: دار المعارف، ۱۹۸۵
- al-Gazzali Ebu Hamid. İtikad’da orta yol (tercüme Dr. Kemal Işık). Ankara: Ankara Üniversitesi yayınları, 1971.
- Ali Yıldırım Ömer. İslam düşüncesindeki yoktan yaratma ve kıdem tartışmaları: kelamcılar ve İbn Sina merkezli bir inceleme // “Kelam araştırmaları”, 2012, №10:2, s. 251-274.
- البغدادي عبد القاهر، الفرق بين الفرق، بيروت: دار الافاق الجديدة، ۱۴۸۲/۱۹۸۲
- Gölcük Ş. Hayyat Ebü’l-Hüseyin // TDV İslam Ansiklopedisi, 17. c. İstanbul: 1998.
- Yalçıntaş İ. İbn Sina’ya göre yaratma və Alemin zamansal ezeliliği // “Journal of Islamic Research”, 2021, №32(1), s. 10-29.
- الغزالي ابو حامد، مشكاة الانوار، بتحقيق ابوالعلا عفيفي، القاهرة: الدار القومية الطباعة والشنر، ۱۲۸۲/۱۹۶۴
- نیکولسون رینولد ا.، في التصوف الاسلامي و تاريخه، نقلها ابوالعلا عفیفي، القاهرة: مطبعة الجنة، ۱۳۶۶/۱۹۴۷
- الرازى فخرالدين، اعتقادات فرق المسلمین والمشرکین، بیروت: دار الکتب العلمیة، ۱۴۰۲/۱۹۸۲
- ابن رشد، کتاب فصل المقال، بیروت: دار المشرق، ۱۹۸۲
- Kaya E. Sonsuz tecelli ve daimi yaratma: İbn Arabi ve İbn Teymiyyenin yaratma meselesine ezeli fill olarak bakışı // Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2016, №57:2, s. 69-96.
- Chittick William C. The Sufi Path of Knowledge: Ibn Al-Arabi's Metaphysics of Imagination. Albany: State University of New York Press, 1989.
- الغزالي ابو حامد، تهافة الفلاسفة، بتحقيق سليمان دنيا، القاهرة: دار المعارف، ۱۹۸۰
- الریشهري محمد، میزان الحكمة، المجلد السادس، بیروت: دار الحدیث، ۱۴۲۲/۲۰۰۱
- Izutsu Toshihiko. Creation and the Timeless Order of Things, Essays in Islamic Mystical Philosopy. Ashland, Oregon: White Cloud Press, 1994.
- همدانی عین القضات، زبدة الحقایق، مقدمه و تصحیح عفیف عسیران، ترجمه غلامرضا جمشیدنژاد اول، تهران: اساطیر، ۱۳۹۲
- مدرسی سید محمدتقی، مبادی الحکمه، تهران: دار محبی الحسین، ۱۴۲۴
- Şəbustəri Şeyx Mahmud. Gülşəni-raz (tərcümə Rüstəm Tofiq). Bakı: Elm və təhsil, 2013
- Akgün Tuncay. Gazali’ye göre yaratma // “Dini araştırmalar”, 2011, №14(38), s. 17-40.
- الکلیني محمد بن يعقوب، اصول الکافي، بیروت: دار المرتضی، ۱۴۲۶/۲۰۰۵
- یثربی سید یحیی، عرفان نظری، قم: بستان کتاب، ۱۳۹۱
- Bakuvi Seyid Yəhya Şirvani. Risalələr (I c.) (tərcümə Məmmədli N.). Bakı: Qafqaz Araşdırmalar İnstitutu, 2014.
JURNALIN SAYLARI
