NİZAMİ GƏNCƏVİ DİNİ-FƏLSƏFİ-İRFANİ KONTEKSTDƏ

Vüqar Əhməd | vuqar.ehmed.63@mail.ru

MEA-nın N.Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun Mətbuat tarixi və publisistika şöbəsinin müdiri, filologiya üzrə elmlər doktoru, professor
Nizami Gəncəvi-880
ƏDƏBİYYAT

1. İsa Həbibbəyli.  Azərbaycan ədəbiyyatı dövrləşdirmə konsepsiyası və inkişaf mərhələləri. Bakı: Elm, 2019, 452 səh. 

2. R.Hüseynov. Nizaminin dünyası, dünyanın Nizamisi // Nizami və dünya mədəniyyəti (Elmi konfransın materialları ). Bakı: Elm və təhsil, 2016.

 3. Mahirə Quliyeva. Aşıq yaradıcılığı və dastanlar Şərq poetikası və islami dəyərlər baxımından. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondu.  Bakı: Elm və təhsil, 2016, 404 səh. 

4. Salman Mümtaz. Azərbaycan ədəbiyyatının qaynaqları. Tərtib edəni: filologiya elmləri namizədi Rasim Tağıyev. Bakı: Yazıçı, 1986, 445 səh. 

5. Həcər Babayeva. Üzeyir Hacıbəyovun yaradıcılığında Nizaminin qəzəlləri // “Qobustan” incəsənət toplusu, Azərb SSR Mədəniyyət Nazirliyinin nəşri, № 3, 1985, 96 səh. 

6. Qurani-Kərim (tərcümə edənlər: Z.Bünyadov, V.Məmmədəliyev). 

7. Siracəddin Hacı. Həzrət Nizami Gəncəvinin “Sirlər xəzinəsi” dastanının şərhi (X-XIII məqalələr), 8-ci kitab. 

8. Mahirə Quliyeva. Nizaminin “Sirlər xəzinəsi” və Quran üslubu. Bakı: Elm, 2013. 

9. Siracəddin Hacı. Həzrət Nizami Gəncəvinin yaradıcılığında peyğəmbərlik anlayışı və Həzrət Məhəmməd (s.ə.s). IV kitab. 

10.  Lalə Əlizadə. Azərbaycan ədəbiyyatında alleqoriya. Bakı: Elm və təhsil, 2020, 384 səh. 

11. Fərrux Rəhimov. Nizami Gəncəvinin “Leyli və Məcnun” əsərində sonuncu peyğəmbərin tərifi / http://cemiyyet.org/nizami-g%C9%99nc%C9%99vinin-leyli-v%C9%99-m%C9%99cnun%C9%99s%C9%99rind%C9%99-sonuncu-peyg%C9%99mb%C9%99rin-t%C9%99rifi/

12. Nizaminin hikmət və nəsihətləri. Tərtib edən və ön sözün müəllifi: Vəhdət Sultanzadə. Bakı: Yazıçı, 1981, 149 səh. 

13. Muxtar Cəfərov, Samir Ramizoğlu. İşıq saçan sözlər. Bakı: Nurlar, 2009, 568 səh. 

14. Məhəmməd Tərbiyət. Danişməndani-Azərbaycan. Bakı: 1987, 438 səh. 

15. Şəmil Sadiq. Ədəbiyyat. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Respublikası Təhsil problemləri İnstitutu. Abituriyentlər üçün metodik vəsait. 334 səh. 

16. Doktor Cavad Heyət. Azərbaycan ədəbiyyatına bir baxış. Bakı: Yazıçı, 1993, 176 səh. 

17. Bəkir Nəbiyev. Xəzan vurmasın. Bakı: Elm, 2006, 452 səh. 

18. Ə.Səfərli, X.Yusifov. Qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı. Bakı: Maarif, 1982, 386 səh. 

19. Rüstəmova A. “Xəmsə”də alleqoriya, rəmz və simvollar // “Ədəbiyyat” qəzeti, Bakı, 1991, IX, № 27. 

NIZAMI GANJAVI IN THE RELIGIOUS-PHILOSOPHICAL-IRFAN CONTEXT

Vugar Ahmad | vuqar.ehmed.63@mail.ru

MEA-nın N.Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun Mətbuat tarixi və publisistika şöbəsinin müdiri, filologiya üzrə elmlər doktoru, professor
Nizami Ganjavi-880
SUMMARY

Nizami Ganjavi enriched Eastern literary thinking with scientific and philosophical ideas and raised his poetry to unprecedented heights with his universal and wonderful poetic power. Famous «Hamsa» of the poet-thinker, standing on the highest top searching for the spritual riches of mankind has occupied the worthy place among the masterpieces of world literature. During his creativity, Nizami Ganjavi wrote lyric poems, and later, expressed his progressive social and philosophical ideas in his poetry for the first time. Nizami Ganjavi brought extremely high humanistic ideas and new creative achievements into the literature of  the Middle East people. His work, based on the Holy Quran, calls people to beautiful morality, to love motherland, to live on the way guided by Almighty, to live bravely, taste the knowledge and live with love to Almighty, the Prophet, Motherland, people and the nation. Nizami Ganjavi left such a mark in Muslim Eastern literature, that hundreds of Iranian and Indian poets wrote and create under his influence. According to Nizami, the only way of life - is Islam. Devotion to the Almighty. People created by the Almighty should have no other way of life, than Islam. The prophets sent to lead humanity have always preached the Islamic way of life

REFERENCE LIST

1. İsa Həbibbəyli.  Azərbaycan ədəbiyyatı dövrləşdirmə konsepsiyası və inkişaf mərhələləri. Bakı: Elm, 2019, 452 səh. 

2. R.Hüseynov. Nizaminin dünyası, dünyanın Nizamisi // Nizami və dünya mədəniyyəti (Elmi konfransın materialları ). Bakı: Elm və təhsil, 2016.

 3. Mahirə Quliyeva. Aşıq yaradıcılığı və dastanlar Şərq poetikası və islami dəyərlər baxımından. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondu.  Bakı: Elm və təhsil, 2016, 404 səh. 

4. Salman Mümtaz. Azərbaycan ədəbiyyatının qaynaqları. Tərtib edəni: filologiya elmləri namizədi Rasim Tağıyev. Bakı: Yazıçı, 1986, 445 səh. 

5. Həcər Babayeva. Üzeyir Hacıbəyovun yaradıcılığında Nizaminin qəzəlləri // “Qobustan” incəsənət toplusu, Azərb SSR Mədəniyyət Nazirliyinin nəşri, № 3, 1985, 96 səh. 

6. Qurani-Kərim (tərcümə edənlər: Z.Bünyadov, V.Məmmədəliyev). 

7. Siracəddin Hacı. Həzrət Nizami Gəncəvinin “Sirlər xəzinəsi” dastanının şərhi (X-XIII məqalələr), 8-ci kitab. 

8. Mahirə Quliyeva. Nizaminin “Sirlər xəzinəsi” və Quran üslubu. Bakı: Elm, 2013. 

9. Siracəddin Hacı. Həzrət Nizami Gəncəvinin yaradıcılığında peyğəmbərlik anlayışı və Həzrət Məhəmməd (s.ə.s). IV kitab. 

10.  Lalə Əlizadə. Azərbaycan ədəbiyyatında alleqoriya. Bakı: Elm və təhsil, 2020, 384 səh. 

11. Fərrux Rəhimov. Nizami Gəncəvinin “Leyli və Məcnun” əsərində sonuncu peyğəmbərin tərifi / http://cemiyyet.org/nizami-g%C9%99nc%C9%99vinin-leyli-v%C9%99-m%C9%99cnun%C9%99s%C9%99rind%C9%99-sonuncu-peyg%C9%99mb%C9%99rin-t%C9%99rifi/

12. Nizaminin hikmət və nəsihətləri. Tərtib edən və ön sözün müəllifi: Vəhdət Sultanzadə. Bakı: Yazıçı, 1981, 149 səh. 

13. Muxtar Cəfərov, Samir Ramizoğlu. İşıq saçan sözlər. Bakı: Nurlar, 2009, 568 səh. 

14. Məhəmməd Tərbiyət. Danişməndani-Azərbaycan. Bakı: 1987, 438 səh. 

15. Şəmil Sadiq. Ədəbiyyat. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Respublikası Təhsil problemləri İnstitutu. Abituriyentlər üçün metodik vəsait. 334 səh. 

16. Doktor Cavad Heyət. Azərbaycan ədəbiyyatına bir baxış. Bakı: Yazıçı, 1993, 176 səh. 

17. Bəkir Nəbiyev. Xəzan vurmasın. Bakı: Elm, 2006, 452 səh. 

18. Ə.Səfərli, X.Yusifov. Qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı. Bakı: Maarif, 1982, 386 səh. 

19. Rüstəmova A. “Xəmsə”də alleqoriya, rəmz və simvollar // “Ədəbiyyat” qəzeti, Bakı, 1991, IX, № 27. 

НИЗАМИ ГАНДЖАВИ В РЕЛИГИОЗНО-ФИЛОСОФСКО-ИРФАНСКОМ КОНТЕКСТЕ

Вугар Ахмед | vuqar.ehmed.63@mail.ru

MEA-nın N.Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun Mətbuat tarixi və publisistika şöbəsinin müdiri, filologiya üzrə elmlər doktoru, professor
Низами Гянджеви-880
РЕЗЮМЕ

Низами Гянджеви обогатил Восточное литературное мышление научными и философскими идеями и поднял свою поэзию на небывалую высоту своей универсальной и удивительной поэтической силой. Знаменитая «Хамса» поэта-мыслителя, стоящего на высшей вершине в поисках духовных богатств человечества, заняла достойное место среди шедевров мировой литературы. В период творчества Низами Гянджеви писал лирические стихи, а позже впервые выразил в своих стихах прогрессивные социальные и философские идеи. Низами Гянджеви внес в литературу народов Ближнего Востока чрезвычайно высокие гуманистические идеи и новые творческие достижения. Его труд, основанный на Священном Коране, призывает людей к прекрасной нравственности, любить Родину, жить по пути Всевышнего, жить мужественно, пить шербет знаний и жить с любовью к Всевышнему, Пророку, Родине, земле, к людям и нации. Низами Гянджеви оставил такой след в мусульманской восточной литературе, что под его влиянием писали и творили сотни иранских и индийских поэтов. По словам Низами, единственный образ жизни - это ислам. Посвятить себя Всевышнему. У людей, созданных Всемогущим , не должно быть иного образа жизни, кроме ислама. Пророки, посланные руководить человечеством, всегда проповедовали исламский образ жизни

ЛИТЕРАТУРА

1. İsa Həbibbəyli.  Azərbaycan ədəbiyyatı dövrləşdirmə konsepsiyası və inkişaf mərhələləri. Bakı: Elm, 2019, 452 səh. 

2. R.Hüseynov. Nizaminin dünyası, dünyanın Nizamisi // Nizami və dünya mədəniyyəti (Elmi konfransın materialları ). Bakı: Elm və təhsil, 2016.

 3. Mahirə Quliyeva. Aşıq yaradıcılığı və dastanlar Şərq poetikası və islami dəyərlər baxımından. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondu.  Bakı: Elm və təhsil, 2016, 404 səh. 

4. Salman Mümtaz. Azərbaycan ədəbiyyatının qaynaqları. Tərtib edəni: filologiya elmləri namizədi Rasim Tağıyev. Bakı: Yazıçı, 1986, 445 səh. 

5. Həcər Babayeva. Üzeyir Hacıbəyovun yaradıcılığında Nizaminin qəzəlləri // “Qobustan” incəsənət toplusu, Azərb SSR Mədəniyyət Nazirliyinin nəşri, № 3, 1985, 96 səh. 

6. Qurani-Kərim (tərcümə edənlər: Z.Bünyadov, V.Məmmədəliyev). 

7. Siracəddin Hacı. Həzrət Nizami Gəncəvinin “Sirlər xəzinəsi” dastanının şərhi (X-XIII məqalələr), 8-ci kitab. 

8. Mahirə Quliyeva. Nizaminin “Sirlər xəzinəsi” və Quran üslubu. Bakı: Elm, 2013. 

9. Siracəddin Hacı. Həzrət Nizami Gəncəvinin yaradıcılığında peyğəmbərlik anlayışı və Həzrət Məhəmməd (s.ə.s). IV kitab. 

10.  Lalə Əlizadə. Azərbaycan ədəbiyyatında alleqoriya. Bakı: Elm və təhsil, 2020, 384 səh. 

11. Fərrux Rəhimov. Nizami Gəncəvinin “Leyli və Məcnun” əsərində sonuncu peyğəmbərin tərifi / http://cemiyyet.org/nizami-g%C9%99nc%C9%99vinin-leyli-v%C9%99-m%C9%99cnun%C9%99s%C9%99rind%C9%99-sonuncu-peyg%C9%99mb%C9%99rin-t%C9%99rifi/

12. Nizaminin hikmət və nəsihətləri. Tərtib edən və ön sözün müəllifi: Vəhdət Sultanzadə. Bakı: Yazıçı, 1981, 149 səh. 

13. Muxtar Cəfərov, Samir Ramizoğlu. İşıq saçan sözlər. Bakı: Nurlar, 2009, 568 səh. 

14. Məhəmməd Tərbiyət. Danişməndani-Azərbaycan. Bakı: 1987, 438 səh. 

15. Şəmil Sadiq. Ədəbiyyat. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Respublikası Təhsil problemləri İnstitutu. Abituriyentlər üçün metodik vəsait. 334 səh. 

16. Doktor Cavad Heyət. Azərbaycan ədəbiyyatına bir baxış. Bakı: Yazıçı, 1993, 176 səh. 

17. Bəkir Nəbiyev. Xəzan vurmasın. Bakı: Elm, 2006, 452 səh. 

18. Ə.Səfərli, X.Yusifov. Qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı. Bakı: Maarif, 1982, 386 səh. 

19. Rüstəmova A. “Xəmsə”də alleqoriya, rəmz və simvollar // “Ədəbiyyat” qəzeti, Bakı, 1991, IX, № 27. 

Полезные ссылки

© www.dovlet-din.az