“NİCAT” VƏ “SƏADƏT” XEYRİYYƏ CƏMİYYƏTLƏRİNİN AZƏRBAYCAN TƏHSİL TARİXİNDƏ YERİ
İradə Tağıyeva | iradatagiyeva@ait.edu.az
Azərbaycan İlahiyyat İnstitutunun müəllimiAraşdırma
XÜLASƏ
Azərbaycan tarixində millətin maarifləndirilməsi məqsədi ilə xeyriyyəçilik ənənəsinin Nicat və Səadət cəmiyyəti nümunəsində necə təzahür etdiyi bu məqalədə öyrənilməyə çalışılmışdır. Araşdırma arxiv materialları əsasında aparılaraq qaynaq etibariylə mövzunun orijinallığını ortaya qoymuşdur. Araşdırma nəticəsində Nicat cəmiyyətinin ibtidai təhsil, Səadət cəmiyyətinin isə orta təhsil səviyyəsindəki fəaliyyətləri ilə önə çıxdığı görülmüşdür. Müsəlman uşaqları ilə yanaşı gənc və yaşlı nəsli də nəzərə alan Nicat, formal təhsil sistemində uşaqları, qeyri-formal təhsil sistemində isə savadsız gəncləri və yaşlıları ibtidai təhsillə təmin etməyi öz üzərinə götürmüşdür. Tədris planının zənginliyi, təhsil keyfiyyəti ilə seçilən Səadət mədrəsəsi isə eyni adlı cəmiyyətin fəaliyyətlərinin ən parlaq nəticəsi olaraq təhsil tariximizdə özünəməxsus bir yer tutmuşdur. Ümumiyyətlə, müxtəlif məktəblərin, kitabxanaların və s. açılmasında rol oynayan xeyriyyə cəmiyyətlərinin fəaliyyəti hər dövr üçün təqdirə layiqdir
ƏDƏBİYYAT
1. ADTA, Fond 311, Siyahı 1, İş 64, s. 44-44ar.
2. ADTA, Fond 524, Siyahı 1, İş 47, s. 32-32a.
3. Savalan Fərəcov, “Nicat” xeyriyyə cəmiyyətinin mədəni-maarif fəaliyyəti” // “Mədəniyyət”, 25 yanvar 2017, s. 15.
4. ADTA, Fond 389, Siyahı 6, İş 563, s. 4-7ar.
5. ADTA, Fond 312, Siyahı 1, İş 283, s. 3-4.
6. ADTA, Fond 389, Siyahı 6, İş 425, s. 9-22.
7. ADTA, Fond 311, Siyahı 1, İş 64, s. 76-76ar.
8. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 43-43ar.
9. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 33-40.
10. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 42-43; 24.
11. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 43-44. 12. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 60-60ar.
13. ADTA, Fond 311, Siyahı 1, İş 46, s. 1-5.
14. Məmmədəli Babaşlı. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda milli oyanış və maarifçilik hərəkatı // KÜ jurnalı, 2003, sayı 12, ss. 223-240, s. 235
15. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası, cild II. Bakı: “Lider” nəşriyyat, 2005, s. 336-337.
PLACE OF NIJAT AND SAADAT CHARITABLE SOCIETIES IN AZERBAIJANI EDUCATION HISTORY
Irada Taghiyeva | iradatagiyeva@ait.edu.az
Azərbaycan İlahiyyat İnstitutunun müəllimiResearch
SUMMARY
This article seeks to explore through the case of Nijat and Saadat societies the tradition of philanthropy which carried people’s educational purposes in the history of Azerbaijan. The research is based on archival material, which revealed the authenticity of the subject matter. As a result of the research, it was displayed that the Nijat society conducted the primary education and the Saadat the secondary education. Nijat, which took into account both young and old generation, along with Muslim children, provided children with primary education in the formal education system and the illiterate youth and the elderly (with primary education) in the informal education system. The Saadat madrasah which was notable for curriculum richness and the quality of education took a unique place in our educational history as a striking result of the activities of the same name society. Generally, the activities of charitable societies that play an important role in the opening of different schools, libraries and etc. are always apprecitaed
REFERENCE LIST
1. ADTA, Fond 311, Siyahı 1, İş 64, s. 44-44ar.
2. ADTA, Fond 524, Siyahı 1, İş 47, s. 32-32a.
3. Savalan Fərəcov, “Nicat” xeyriyyə cəmiyyətinin mədəni-maarif fəaliyyəti” // “Mədəniyyət”, 25 yanvar 2017, s. 15.
4. ADTA, Fond 389, Siyahı 6, İş 563, s. 4-7ar.
5. ADTA, Fond 312, Siyahı 1, İş 283, s. 3-4.
6. ADTA, Fond 389, Siyahı 6, İş 425, s. 9-22.
7. ADTA, Fond 311, Siyahı 1, İş 64, s. 76-76ar.
8. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 43-43ar.
9. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 33-40.
10. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 42-43; 24.
11. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 43-44. 12. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 60-60ar.
13. ADTA, Fond 311, Siyahı 1, İş 46, s. 1-5.
14. Məmmədəli Babaşlı. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda milli oyanış və maarifçilik hərəkatı // KÜ jurnalı, 2003, sayı 12, ss. 223-240, s. 235
15. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası, cild II. Bakı: “Lider” nəşriyyat, 2005, s. 336-337.
МЕСТО БЛАГОТВОРИТЕЛЬНЫХ ОБЩЕСТВ НИДЖАТ И СААДАТ В ИСТОРИИ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ ОБРАЗОВАНИИ
Ирада Тагиева | iradatagiyeva@ait.edu.az
Azərbaycan İlahiyyat İnstitutunun müəllimiИсследование
РЕЗЮМЕ
Эта статья посвящена изучению того, как традиция благотворительности в истории Азербайджана воплощена на примере обществ Ниджат и Саадат. Исследование основано на архивном материале, который выявил подлинность предмета. В результате исследования выяснилось, что общество Ниджат вышла на первый план с начальным образованием, а общество Саадат с среднем образованием. Помимо детеймусульман, Ниджат также стремился предоставлять начальное образование детям в системе формального образования и неграмотной молодежи и престарелым в системе неформального образования. Богатство учебного плана и качество образования в Медресе Саадат было уникальным местом в нашей истории образования как наиболее поразительный результат деятельности одноименного общества. Как правило, деятельность благотворительных обществ играющих важную роль в открытии разных школ, библиотек и т. д., заслуживает всегда высокой оценки
ЛИТЕРАТУРА
1. ADTA, Fond 311, Siyahı 1, İş 64, s. 44-44ar.
2. ADTA, Fond 524, Siyahı 1, İş 47, s. 32-32a.
3. Savalan Fərəcov, “Nicat” xeyriyyə cəmiyyətinin mədəni-maarif fəaliyyəti” // “Mədəniyyət”, 25 yanvar 2017, s. 15.
4. ADTA, Fond 389, Siyahı 6, İş 563, s. 4-7ar.
5. ADTA, Fond 312, Siyahı 1, İş 283, s. 3-4.
6. ADTA, Fond 389, Siyahı 6, İş 425, s. 9-22.
7. ADTA, Fond 311, Siyahı 1, İş 64, s. 76-76ar.
8. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 43-43ar.
9. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 33-40.
10. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 42-43; 24.
11. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 43-44. 12. ADTA, Fond 515, Siyahı 1, İş 107, s. 60-60ar.
13. ADTA, Fond 311, Siyahı 1, İş 46, s. 1-5.
14. Məmmədəli Babaşlı. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda milli oyanış və maarifçilik hərəkatı // KÜ jurnalı, 2003, sayı 12, ss. 223-240, s. 235
15. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası, cild II. Bakı: “Lider” nəşriyyat, 2005, s. 336-337.
JURNALIN SAYLARI
