HÜRUFİLİYİN TARİXİNDƏN
Əli Fərhadov | ali_farhadov@yahoo.com
Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin böyük elmi işçisi, t.ü.f.dTarixə pəncərə
ƏDƏBİYYAT
1. Usluer F. Hurufilik: İlk Elden Kaynaklarla Doğuşundan İtibaren. İstanbul: Kabalcı yay., 2009.
2. Ocak A.Y. Zındıklar ve Mülhidler (15. – 17. Yüzyıllar). İstanbul: 2013.
3. Melikoff İ. Efsaneden Gerçeğe-Hacı Bektaşi (terc: Turan Alptekin). İstanbul: 2010.
4. Aksu H. Ali el-A`la. TDV İslâm Ansiklopedisi, 2-ci cild. İstanbul: 1989.
5. Karahüseyin S. Bektaşîlik Geleneğine Hurufî Bir Dokunuş: Nesîmî Örneği / https://scholar.
google.com.tr/citations?user=5dqeWLsAAAAJ&hl=tr
6. Aksu H. Hurufilik. TDV İslâm Ansiklopedisi, 18-ci cild. İstanbul: 1998.
7. Meral H. Mirza Miranşah ve Askeri Faaliyetleri // History Studies, Journal of History Studies,
Volume 9, Issue 1, March 2017, p.245-246.
8. Bayramoğlu F., Azamat N. Bayramiyye. TDV İslâm Ansiklopedisi, 5-ci cild. İstanbul: 1992.
9. Bilgin A. Nesimi. TDV İslâm Ansiklopedisi, 33-cü cild. İstanbul: 2007.
10. Şahin H. Somuncu Baba. TDV İslâm Ansiklopedisi, 37-ci cild. 2009.
11. Biltekin H. Şeyhi. TDV İslam Ansiklopedisi, 39-cu cild. İstanbul: 2010.
12. Kılıç M.E. Sufi ve şiir: osmanlı tasavvuf şiirinin poetikası. İstanbul: İnsan yay., 2004.
13. Şıxıyeva S. O əsəri əlimə götürəndə dedim, Nəsiminin deyil... / https://teleqraf.com/news/
toplum/202062.html?fbclid=IwAR0icV_8d4L_-rWm3ZtcCu7hL399XKgt86pwq3R3dDEHeqV
QrotqyyAJgCs
14. Bayramoğlu F., Azamat N. Bayramiyye. TDV İslâm Ansiklopedisi, 5-ci cild. İstanbul: 1992.
15. Fazlullah Esterabadi “Cavidanname” (haz: Kemal Kemaloğlu) / kitabxana.net/files/books/
file/1252526386.doc
16. Şıxıyeva S. “Otuz iki sayının bədii-fəlsəfi məna tutumu (Nəsimi şeiri əsasında) / https://www.academia.
edu/31275325/_OTUZ_%C4%B0K%C4%B0_SAYININ_B%C6%8FD%C4%B0%C4%B0-
F % C 6 % 8 F L S % C 6 % 8 F F % C 4 % B 0 _ M % C 6 % 8 F N A _
TUTUMU_N%C9%99simi_%C5%9Feiri_%C9%99sas%C4%B1nda_
17. Arıkoğlu İ. Ferişteoğlu`nun Cavidan-name tercümesi: Işkname (İnceleme-Metin). Van: 2006.
18. Qurani-Kərim, “Hicr” surəsi, 29 / https://quran.az/15/t2
19. http://kuranikerim.com/kutubi-sitte/3460.html
20. Şenödeyici Ö. Hurufiliği ön yargıdan arındırmak bağlamında Ferişteoğlu`nun Hidayetname`sinin
tetkiki ve neşri / http://fatihusluer.com/archive/SENODEYICI%20Feristeoglunun%20
Hidayetnamesinin%20Tetkiki%20ve%20Nesri.pdf
21. Kut G. Refii. TDV İslâm Ansiklopedisi, 34-cü cild. İstanbul: 2007.
22. Usluer F. Refii / http://fatihusluer.com/
23. Bilgin A. Nesimi. TDV İslâm Ansiklopedisi, 33-cü cild. İstanbul: 2007.
24. Nesimi Divanı //
25. https://ru.scribd.com/doc/92870836/NES%C4%B0M%C4%B0-D%C4%B0VANI
26. Nuri E. “Akademik Ziya Bünyadovun fərziyyəsi: “Nəsimini diri-diri soymayıblar” // https://
modern.az/az/news/45856#gsc.tab=0
27. Usluer F. Refii / http://fatihusluer.com/
28. Qasımova A. Bu qisas Nəsimiyə görə olmasın? / http://ilkxeber.org/bu-qisasn%
c9%99simiy%c9%99-gor%c9%99-olmasin-2/
29. Bardakçı M. Fatih’in yaktığı Matrix Tarikatı // Sabah gaz., 31 Mart 2007.
30. Babayev Y. Təriqət ədəbiyyatı: sufizm, hürufizm. Bakı: 2007, 128 s.
31. Aksu H. Firişteoğlu. Abdülmecid. TDV İslâm Ansiklopedisi, 13-cü cild. İstanbul: 1996.
32. Kılıç M.E. Osmanlı’nın mânevî babası İbn Arabi’ydi // http://www.cins.com.tr/soylesi/mahmuderol-
kilic-osmanlinin-manevi-babasi-ibn-arabiydi/
33. Seyidov M. Sayat Nova. Bakı: 1954.
ON THE HISTORY OF HURUFISM
Ali Farhadov | ali_farhadov@yahoo.com
Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin böyük elmi işçisi, t.ü.f.dWindow into History
SUMMARY
Azerbaijani thinkers such as Nasimi and Rafi have played a great role in spreading of
Hurufism in Turkish language. This includes the translation of Fazlullah’s works into Turkish.
Hurufists who were subjected to persecution and harassment In Iran and Azerbaijan, sought to
continue their activities in Anatolia and Syria, but failed to succeed. However, the influence of
hurufism could persist in the sects of Bektashi and other sects
REFERENCE LIST
1. Usluer F. Hurufilik: İlk Elden Kaynaklarla Doğuşundan İtibaren. İstanbul: Kabalcı yay., 2009.
2. Ocak A.Y. Zındıklar ve Mülhidler (15. – 17. Yüzyıllar). İstanbul: 2013.
3. Melikoff İ. Efsaneden Gerçeğe-Hacı Bektaşi (terc: Turan Alptekin). İstanbul: 2010.
4. Aksu H. Ali el-A`la. TDV İslâm Ansiklopedisi, 2-ci cild. İstanbul: 1989.
5. Karahüseyin S. Bektaşîlik Geleneğine Hurufî Bir Dokunuş: Nesîmî Örneği / https://scholar.
google.com.tr/citations?user=5dqeWLsAAAAJ&hl=tr
6. Aksu H. Hurufilik. TDV İslâm Ansiklopedisi, 18-ci cild. İstanbul: 1998.
7. Meral H. Mirza Miranşah ve Askeri Faaliyetleri // History Studies, Journal of History Studies,
Volume 9, Issue 1, March 2017, p.245-246.
8. Bayramoğlu F., Azamat N. Bayramiyye. TDV İslâm Ansiklopedisi, 5-ci cild. İstanbul: 1992.
9. Bilgin A. Nesimi. TDV İslâm Ansiklopedisi, 33-cü cild. İstanbul: 2007.
10. Şahin H. Somuncu Baba. TDV İslâm Ansiklopedisi, 37-ci cild. 2009.
11. Biltekin H. Şeyhi. TDV İslam Ansiklopedisi, 39-cu cild. İstanbul: 2010.
12. Kılıç M.E. Sufi ve şiir: osmanlı tasavvuf şiirinin poetikası. İstanbul: İnsan yay., 2004.
13. Şıxıyeva S. O əsəri əlimə götürəndə dedim, Nəsiminin deyil... / https://teleqraf.com/news/
toplum/202062.html?fbclid=IwAR0icV_8d4L_-rWm3ZtcCu7hL399XKgt86pwq3R3dDEHeqV
QrotqyyAJgCs
14. Bayramoğlu F., Azamat N. Bayramiyye. TDV İslâm Ansiklopedisi, 5-ci cild. İstanbul: 1992.
15. Fazlullah Esterabadi “Cavidanname” (haz: Kemal Kemaloğlu) / kitabxana.net/files/books/
file/1252526386.doc
16. Şıxıyeva S. “Otuz iki sayının bədii-fəlsəfi məna tutumu (Nəsimi şeiri əsasında) / https://www.academia.
edu/31275325/_OTUZ_%C4%B0K%C4%B0_SAYININ_B%C6%8FD%C4%B0%C4%B0-
F % C 6 % 8 F L S % C 6 % 8 F F % C 4 % B 0 _ M % C 6 % 8 F N A _
TUTUMU_N%C9%99simi_%C5%9Feiri_%C9%99sas%C4%B1nda_
17. Arıkoğlu İ. Ferişteoğlu`nun Cavidan-name tercümesi: Işkname (İnceleme-Metin). Van: 2006.
18. Qurani-Kərim, “Hicr” surəsi, 29 / https://quran.az/15/t2
19. http://kuranikerim.com/kutubi-sitte/3460.html
20. Şenödeyici Ö. Hurufiliği ön yargıdan arındırmak bağlamında Ferişteoğlu`nun Hidayetname`sinin
tetkiki ve neşri / http://fatihusluer.com/archive/SENODEYICI%20Feristeoglunun%20
Hidayetnamesinin%20Tetkiki%20ve%20Nesri.pdf
21. Kut G. Refii. TDV İslâm Ansiklopedisi, 34-cü cild. İstanbul: 2007.
22. Usluer F. Refii / http://fatihusluer.com/
23. Bilgin A. Nesimi. TDV İslâm Ansiklopedisi, 33-cü cild. İstanbul: 2007.
24. Nesimi Divanı //
25. https://ru.scribd.com/doc/92870836/NES%C4%B0M%C4%B0-D%C4%B0VANI
26. Nuri E. “Akademik Ziya Bünyadovun fərziyyəsi: “Nəsimini diri-diri soymayıblar” // https://
modern.az/az/news/45856#gsc.tab=0
27. Usluer F. Refii / http://fatihusluer.com/
28. Qasımova A. Bu qisas Nəsimiyə görə olmasın? / http://ilkxeber.org/bu-qisasn%
c9%99simiy%c9%99-gor%c9%99-olmasin-2/
29. Bardakçı M. Fatih’in yaktığı Matrix Tarikatı // Sabah gaz., 31 Mart 2007.
30. Babayev Y. Təriqət ədəbiyyatı: sufizm, hürufizm. Bakı: 2007, 128 s.
31. Aksu H. Firişteoğlu. Abdülmecid. TDV İslâm Ansiklopedisi, 13-cü cild. İstanbul: 1996.
32. Kılıç M.E. Osmanlı’nın mânevî babası İbn Arabi’ydi // http://www.cins.com.tr/soylesi/mahmuderol-
kilic-osmanlinin-manevi-babasi-ibn-arabiydi/
33. Seyidov M. Sayat Nova. Bakı: 1954.
ИЗ ИСТОРИИ ХУРУФИЗМА
Али Фархадов | ali_farhadov@yahoo.com
Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin böyük elmi işçisi, t.ü.f.dОкно в историю
РЕЗЮМЕ
Большую роль в распространении хуруфизма на турецком языке сыграли
такие а зербайджанские мыслители, как Насими и Рафии. Это касается в том числе и
перевода трудов Фазлуллаха на турецкий язык. Хуруфиты, подвергавшиеся гонениям
и преследованиям в Иране и Азербайджане, пытались продолжить свою деятельность в
Анатолии и Сирии, но безуспешно. Однако влиянию хуруфизма удалось сохранится в
религиозном течении бекташи и других сектах
ЛИТЕРАТУРА
1. Usluer F. Hurufilik: İlk Elden Kaynaklarla Doğuşundan İtibaren. İstanbul: Kabalcı yay., 2009.
2. Ocak A.Y. Zındıklar ve Mülhidler (15. – 17. Yüzyıllar). İstanbul: 2013.
3. Melikoff İ. Efsaneden Gerçeğe-Hacı Bektaşi (terc: Turan Alptekin). İstanbul: 2010.
4. Aksu H. Ali el-A`la. TDV İslâm Ansiklopedisi, 2-ci cild. İstanbul: 1989.
5. Karahüseyin S. Bektaşîlik Geleneğine Hurufî Bir Dokunuş: Nesîmî Örneği / https://scholar.
google.com.tr/citations?user=5dqeWLsAAAAJ&hl=tr
6. Aksu H. Hurufilik. TDV İslâm Ansiklopedisi, 18-ci cild. İstanbul: 1998.
7. Meral H. Mirza Miranşah ve Askeri Faaliyetleri // History Studies, Journal of History Studies,
Volume 9, Issue 1, March 2017, p.245-246.
8. Bayramoğlu F., Azamat N. Bayramiyye. TDV İslâm Ansiklopedisi, 5-ci cild. İstanbul: 1992.
9. Bilgin A. Nesimi. TDV İslâm Ansiklopedisi, 33-cü cild. İstanbul: 2007.
10. Şahin H. Somuncu Baba. TDV İslâm Ansiklopedisi, 37-ci cild. 2009.
11. Biltekin H. Şeyhi. TDV İslam Ansiklopedisi, 39-cu cild. İstanbul: 2010.
12. Kılıç M.E. Sufi ve şiir: osmanlı tasavvuf şiirinin poetikası. İstanbul: İnsan yay., 2004.
13. Şıxıyeva S. O əsəri əlimə götürəndə dedim, Nəsiminin deyil... / https://teleqraf.com/news/
toplum/202062.html?fbclid=IwAR0icV_8d4L_-rWm3ZtcCu7hL399XKgt86pwq3R3dDEHeqV
QrotqyyAJgCs
14. Bayramoğlu F., Azamat N. Bayramiyye. TDV İslâm Ansiklopedisi, 5-ci cild. İstanbul: 1992.
15. Fazlullah Esterabadi “Cavidanname” (haz: Kemal Kemaloğlu) / kitabxana.net/files/books/
file/1252526386.doc
16. Şıxıyeva S. “Otuz iki sayının bədii-fəlsəfi məna tutumu (Nəsimi şeiri əsasında) / https://www.academia.
edu/31275325/_OTUZ_%C4%B0K%C4%B0_SAYININ_B%C6%8FD%C4%B0%C4%B0-
F % C 6 % 8 F L S % C 6 % 8 F F % C 4 % B 0 _ M % C 6 % 8 F N A _
TUTUMU_N%C9%99simi_%C5%9Feiri_%C9%99sas%C4%B1nda_
17. Arıkoğlu İ. Ferişteoğlu`nun Cavidan-name tercümesi: Işkname (İnceleme-Metin). Van: 2006.
18. Qurani-Kərim, “Hicr” surəsi, 29 / https://quran.az/15/t2
19. http://kuranikerim.com/kutubi-sitte/3460.html
20. Şenödeyici Ö. Hurufiliği ön yargıdan arındırmak bağlamında Ferişteoğlu`nun Hidayetname`sinin
tetkiki ve neşri / http://fatihusluer.com/archive/SENODEYICI%20Feristeoglunun%20
Hidayetnamesinin%20Tetkiki%20ve%20Nesri.pdf
21. Kut G. Refii. TDV İslâm Ansiklopedisi, 34-cü cild. İstanbul: 2007.
22. Usluer F. Refii / http://fatihusluer.com/
23. Bilgin A. Nesimi. TDV İslâm Ansiklopedisi, 33-cü cild. İstanbul: 2007.
24. Nesimi Divanı //
25. https://ru.scribd.com/doc/92870836/NES%C4%B0M%C4%B0-D%C4%B0VANI
26. Nuri E. “Akademik Ziya Bünyadovun fərziyyəsi: “Nəsimini diri-diri soymayıblar” // https://
modern.az/az/news/45856#gsc.tab=0
27. Usluer F. Refii / http://fatihusluer.com/
28. Qasımova A. Bu qisas Nəsimiyə görə olmasın? / http://ilkxeber.org/bu-qisasn%
c9%99simiy%c9%99-gor%c9%99-olmasin-2/
29. Bardakçı M. Fatih’in yaktığı Matrix Tarikatı // Sabah gaz., 31 Mart 2007.
30. Babayev Y. Təriqət ədəbiyyatı: sufizm, hürufizm. Bakı: 2007, 128 s.
31. Aksu H. Firişteoğlu. Abdülmecid. TDV İslâm Ansiklopedisi, 13-cü cild. İstanbul: 1996.
32. Kılıç M.E. Osmanlı’nın mânevî babası İbn Arabi’ydi // http://www.cins.com.tr/soylesi/mahmuderol-
kilic-osmanlinin-manevi-babasi-ibn-arabiydi/
33. Seyidov M. Sayat Nova. Bakı: 1954.
JURNALIN SAYLARI
