BƏRZƏNDLİ VƏ BEYLƏQANLI ALİM VƏ MÜHƏDDİSLƏR
Rəşadət Əhmədov | reshadetahmed@mail.ru
Ərdahan Universitetinin müəllimi, ilahiyyat üzrə fəlsəfə dotoruŞəxsiyyətlər
ƏDƏBİYYAT
1. Zeki Velidi Toqan. “Azerbaycan” / İslam Ansiklopedisi. 1979.
2. Ziya Musa Buniyatov. “Azerbaycan” / Diyanet İslam Ansiklopedisi. 1991.
3. Okan Yeşilot. Ateş Çemberinde Azerbaycan. İstanbul: Yeditepe, 2010.
4. Arif Yunusov. Azərbaycanda İslam. Bakı: Zaman, 2004.
5. Əbu Abdulla əl-Məqdisi. Əhsənut-təqasim fi mərifətil-əqalim. Qahirə: Məktəbətu Mədbuli, 1991.
6. Yaqut əl-Həməvi. Mucəmul-buldan. Beyrut: Daru Sadır, 1995.
7. Ziya Bünyadov. Azərbaycan VII-IX əsrlərdə. Bakı: Şərq-Qərb, 2007.
8. İbn Davud əl-Bəlazuri. Futuhul-buldan. Beyrut: Daru və Məktəbətu Hilal, 1988.
9. Ali İpek. İlk İslami Dönemde Azerbaycan (Siyaset, Kültür ve Medeniyet). İstanbul: 2016.
10. Əhməd ibn İshaq əl-Yaqubi. əl-Buldan. Beyrut: Darul-Kutubil-İlmiyyə, 2002.
11. Əbu Abdulla İbnül-Fəqih. əl-Buldan (nəşr. Yusif əl-Hadi). Beyrut: Aləmul-Kutub, 1992.
12. Əbu Cəfər ət-Təbəri. Tarixut-Təbəri. Beyrut: Darut-Turas, 1967.
13. Əbu İshaq əl-İstəxri. əl-Məsalik vəl-məmalik. Beyrut: Daru Sadır, 2004.
14. İbn Xurdazbih. əl-Məsalik vəl-məmalik. Daru Sadır, 1889.
15. Əbdülkərim əs-Səmani. əl-Ənsab (nəşr. Əbdürrəhman ibn Yəhya əl-Müəllimi əl-Yəməni).
Heydərabad: Məclisu Dairətil-Məarifil-Osmaniyyə, 1962.
16. İbn Havqal. Surətul-arz. Beyrut: Daru Sadır, 1938.
17. Yusuf Ziya Yörükan. Ortaçağ İslam Coğrafyacılardan Seçmələr. İstanbul: Ötükən
Nəşriyat, 2013.
18. Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, II cild. Bakı: 1978.
19. Hududul-aləm minəl-məşriqi iləl-məğrib (nəşr. Seyyid Yusif əl-Hadi). 2002.
20. İbnu Nukta əl-Hənbəli. İkmalül-ikmal (nəşr. Əbdülqəyyum). Məkkə: Camiətu Ummul-
Kura, 1989.
21. Şəmsəddin əz-Zəhəbi. Tarixül-İslam və vəfayatil-məşahiri vəl-alam (nəşr. Əmr
Əbdüssəlam ət-Tədmuri). Beyrut: Darul-Kitabil-Ərəbi, 1993.
22. Tacəddin əs-Subki. Tabakatuş-şafiiyyətil-kubra (nəşr. Mahmud Məhəmməd ət-TahhanƏbdülfəttah
Məhəmməd əl-Hilv). Hicr lit-Tibaati vən-Nəşr vət-Tavzi, 1992.
23. Salahəddin əs-Safədi. əl-Vafi bil-vəfayat (nəşr. Əhməd əl-Arnaut-Turki Mustafa). Beyrut:
Daru İhyait-Turas, 2000.
24. Əbu Nuaym əl-İsfəhani. Tarixu İsfəhan (nəşr. Seyyid Kusrəvi Həsən). Beyrut: Darul-
Kutubul-İlmiyyə, 1990.
25. Əbül-Qasım əl-Hüzəli. əl-Kamil fil-qiraətil-ərbainiz-zaidəti aleyha (nəşr. Camal ibn Seyyid ibn Rufai əş-Şayib). Müəssəsətu Səma lit-Tavzi vən-Nəşr, 2007.
26. Xətib əl-Bağdadi. əl-Cami li əxlaqir-ravi və adabis-sami (nəşr. Mahmud ət-Tahhan).
Riyad: Məktəbətul-Məarif, t.y.
27. Əbdülkərim əs-Səmani. Ədəbül-imla vəl-istimla (nəşr. Maks Veysfayler). Beyrut: Darul-
Kutubil-İlmiyyə, 1981.
28. Əbül-Qasım əl-Cürcani. Tarixu Cürcan (nəşr. Məhəmməd Əbdülmuid Xan). Beyrut:
Aləmul-Kutub, 1987.
29. Sədrəddin Əbu Tahir əs-Sələfi. əl-Məcalisul-xəmsə (nəşr. Əbu Ubəydə Məşhur ibn Həsən
Al Səlman). Riyad: Darus-Samii, 1994.
30. Əbül-Qasım əl-Məhrəvani. əl-Məhrəvaniyyat-əl-fəvaidül-müntahabəs-sihahə vəl-ğəraib
(nəşr. Suud ibn Uid ibn Umeyr ibn Amir əl-Curbui). Mədinə: əl-Camiətul-İslamiyyə,
2002.
31. İbnül-Müstəvfa. Tarixu Ərbil (nəşr. Sami ibn Seyyid Hammas əs-Sakkar). Bağdad: Darur-
Rəşid lin-Nəşr.
32. İbnül-Əsir. əl-Kamil fit-tarix (Ömər Əbdüssəlam Tədmuri). Beyrut: Darul-Kitabil-Ərəbi,
1997.
33. İbn Kəsir. əl-Bidayə vən-nihayə (nşr. Əli Şiri). Daru İhyait-Turasil-Ərəbi, 1988.
34. İbn Mahmud əl-Qəzvini. Asarul-bilad və əxbarul-ibad. Beyrut: Daru Sadır, t.y.
35. Murtəza əz-Zəbidi. Tacul-arus və cəvahirül-kamus (nəşr. Heyət). Darul-Hidayə, t.y.
36. Rıza Kurtuluş. “Muciruddin-i Beylekani” / Diyanet İslam Ansiklopedisi. İstanbul: 2006.
37. İbn Həcər əl-Əsqalani. Təbsirul-müntəbih bitahriril-müştəbih (nəşr. Məhəmməd Əli ən-
Nəccar). Beyrut: Məktəbətul-İlmiyyə, t.y.
38. İbnül-İmad əl-Akri. Şəzəratuz-zəhəb fi əxbar min zəhəb (nəşr. Mahmud əl-Arnaut).
Beyrut: Daru İbn Kəsir, 1986.
SCHOLARS AND ENGINEERS FROM BARZAND AND BEYLAGAN
Rashadat Ahmadov | reshadetahmed@mail.ru
Ərdahan Universitetinin müəllimi, ilahiyyat üzrə fəlsəfə dotoruPersonalities
SUMMARY
During the rapid spread of Islam, Azerbaijan was known not only for its history and
culture, but also for its scientific centers. Following the spread of Islam, there were many
important scientific centers in the region, such as Barza (Barda), Bardij, Barzand, Beylagan,
Baku, Mayanaj, Tabriz, Sarat, Ardabil and Tbilisi. Among them, Barzand and Beylagan were
of special importance. Because both cities were located at the Arran (Northern Azerbaijan)
checkpoint and were known as a science center.
The purpose of this article is to introduce information about some scholars and engineers
from Barzand and Beylagan which prepared many valuable scholars in the Middle Ages
REFERENCE LIST
1. Zeki Velidi Toqan. “Azerbaycan” / İslam Ansiklopedisi. 1979.
2. Ziya Musa Buniyatov. “Azerbaycan” / Diyanet İslam Ansiklopedisi. 1991.
3. Okan Yeşilot. Ateş Çemberinde Azerbaycan. İstanbul: Yeditepe, 2010.
4. Arif Yunusov. Azərbaycanda İslam. Bakı: Zaman, 2004.
5. Əbu Abdulla əl-Məqdisi. Əhsənut-təqasim fi mərifətil-əqalim. Qahirə: Məktəbətu Mədbuli, 1991.
6. Yaqut əl-Həməvi. Mucəmul-buldan. Beyrut: Daru Sadır, 1995.
7. Ziya Bünyadov. Azərbaycan VII-IX əsrlərdə. Bakı: Şərq-Qərb, 2007.
8. İbn Davud əl-Bəlazuri. Futuhul-buldan. Beyrut: Daru və Məktəbətu Hilal, 1988.
9. Ali İpek. İlk İslami Dönemde Azerbaycan (Siyaset, Kültür ve Medeniyet). İstanbul: 2016.
10. Əhməd ibn İshaq əl-Yaqubi. əl-Buldan. Beyrut: Darul-Kutubil-İlmiyyə, 2002.
11. Əbu Abdulla İbnül-Fəqih. əl-Buldan (nəşr. Yusif əl-Hadi). Beyrut: Aləmul-Kutub, 1992.
12. Əbu Cəfər ət-Təbəri. Tarixut-Təbəri. Beyrut: Darut-Turas, 1967.
13. Əbu İshaq əl-İstəxri. əl-Məsalik vəl-məmalik. Beyrut: Daru Sadır, 2004.
14. İbn Xurdazbih. əl-Məsalik vəl-məmalik. Daru Sadır, 1889.
15. Əbdülkərim əs-Səmani. əl-Ənsab (nəşr. Əbdürrəhman ibn Yəhya əl-Müəllimi əl-Yəməni).
Heydərabad: Məclisu Dairətil-Məarifil-Osmaniyyə, 1962.
16. İbn Havqal. Surətul-arz. Beyrut: Daru Sadır, 1938.
17. Yusuf Ziya Yörükan. Ortaçağ İslam Coğrafyacılardan Seçmələr. İstanbul: Ötükən
Nəşriyat, 2013.
18. Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, II cild. Bakı: 1978.
19. Hududul-aləm minəl-məşriqi iləl-məğrib (nəşr. Seyyid Yusif əl-Hadi). 2002.
20. İbnu Nukta əl-Hənbəli. İkmalül-ikmal (nəşr. Əbdülqəyyum). Məkkə: Camiətu Ummul-
Kura, 1989.
21. Şəmsəddin əz-Zəhəbi. Tarixül-İslam və vəfayatil-məşahiri vəl-alam (nəşr. Əmr
Əbdüssəlam ət-Tədmuri). Beyrut: Darul-Kitabil-Ərəbi, 1993.
22. Tacəddin əs-Subki. Tabakatuş-şafiiyyətil-kubra (nəşr. Mahmud Məhəmməd ət-TahhanƏbdülfəttah
Məhəmməd əl-Hilv). Hicr lit-Tibaati vən-Nəşr vət-Tavzi, 1992.
23. Salahəddin əs-Safədi. əl-Vafi bil-vəfayat (nəşr. Əhməd əl-Arnaut-Turki Mustafa). Beyrut:
Daru İhyait-Turas, 2000.
24. Əbu Nuaym əl-İsfəhani. Tarixu İsfəhan (nəşr. Seyyid Kusrəvi Həsən). Beyrut: Darul-
Kutubul-İlmiyyə, 1990.
25. Əbül-Qasım əl-Hüzəli. əl-Kamil fil-qiraətil-ərbainiz-zaidəti aleyha (nəşr. Camal ibn Seyyid ibn Rufai əş-Şayib). Müəssəsətu Səma lit-Tavzi vən-Nəşr, 2007.
26. Xətib əl-Bağdadi. əl-Cami li əxlaqir-ravi və adabis-sami (nəşr. Mahmud ət-Tahhan).
Riyad: Məktəbətul-Məarif, t.y.
27. Əbdülkərim əs-Səmani. Ədəbül-imla vəl-istimla (nəşr. Maks Veysfayler). Beyrut: Darul-
Kutubil-İlmiyyə, 1981.
28. Əbül-Qasım əl-Cürcani. Tarixu Cürcan (nəşr. Məhəmməd Əbdülmuid Xan). Beyrut:
Aləmul-Kutub, 1987.
29. Sədrəddin Əbu Tahir əs-Sələfi. əl-Məcalisul-xəmsə (nəşr. Əbu Ubəydə Məşhur ibn Həsən
Al Səlman). Riyad: Darus-Samii, 1994.
30. Əbül-Qasım əl-Məhrəvani. əl-Məhrəvaniyyat-əl-fəvaidül-müntahabəs-sihahə vəl-ğəraib
(nəşr. Suud ibn Uid ibn Umeyr ibn Amir əl-Curbui). Mədinə: əl-Camiətul-İslamiyyə,
2002.
31. İbnül-Müstəvfa. Tarixu Ərbil (nəşr. Sami ibn Seyyid Hammas əs-Sakkar). Bağdad: Darur-
Rəşid lin-Nəşr.
32. İbnül-Əsir. əl-Kamil fit-tarix (Ömər Əbdüssəlam Tədmuri). Beyrut: Darul-Kitabil-Ərəbi,
1997.
33. İbn Kəsir. əl-Bidayə vən-nihayə (nşr. Əli Şiri). Daru İhyait-Turasil-Ərəbi, 1988.
34. İbn Mahmud əl-Qəzvini. Asarul-bilad və əxbarul-ibad. Beyrut: Daru Sadır, t.y.
35. Murtəza əz-Zəbidi. Tacul-arus və cəvahirül-kamus (nəşr. Heyət). Darul-Hidayə, t.y.
36. Rıza Kurtuluş. “Muciruddin-i Beylekani” / Diyanet İslam Ansiklopedisi. İstanbul: 2006.
37. İbn Həcər əl-Əsqalani. Təbsirul-müntəbih bitahriril-müştəbih (nəşr. Məhəmməd Əli ən-
Nəccar). Beyrut: Məktəbətul-İlmiyyə, t.y.
38. İbnül-İmad əl-Akri. Şəzəratuz-zəhəb fi əxbar min zəhəb (nəşr. Mahmud əl-Arnaut).
Beyrut: Daru İbn Kəsir, 1986.
УЧЕНЫЕ И ИНЖЕНЕРЫ ИЗ БАРЗАНДА И БЕЙЛАГАНА
Рашадат Ахмедов | reshadetahmed@mail.ru
Ərdahan Universitetinin müəllimi, ilahiyyat üzrə fəlsəfə dotoruЛичности
РЕЗЮМЕ
В период быстрого распространения ислама Азербайджан был известен не только
своей историей и культурой, но и своими научными центрами. После распространения
ислама в регионе появилось много важных научных центров, таких как Барза (Барда),
Барджи, Барзанд, Бейлаган, Баку, Майанай, Тебриз, Сарат, Ардебиль и Тбилиси. Среди
них особое значение имели Барзанд и Бейлаган. Потому что оба города были расположены
на контрольно-пропускном пункте Арран (Северный Азербайджан) и были известны как
научный центр.
Цель этой статьи представить информацию о некоторых ученых и инженерах из
Барзанда и Бейлагана, которые подготовили много ценных ученых в Cредние века
ЛИТЕРАТУРА
1. Zeki Velidi Toqan. “Azerbaycan” / İslam Ansiklopedisi. 1979.
2. Ziya Musa Buniyatov. “Azerbaycan” / Diyanet İslam Ansiklopedisi. 1991.
3. Okan Yeşilot. Ateş Çemberinde Azerbaycan. İstanbul: Yeditepe, 2010.
4. Arif Yunusov. Azərbaycanda İslam. Bakı: Zaman, 2004.
5. Əbu Abdulla əl-Məqdisi. Əhsənut-təqasim fi mərifətil-əqalim. Qahirə: Məktəbətu Mədbuli, 1991.
6. Yaqut əl-Həməvi. Mucəmul-buldan. Beyrut: Daru Sadır, 1995.
7. Ziya Bünyadov. Azərbaycan VII-IX əsrlərdə. Bakı: Şərq-Qərb, 2007.
8. İbn Davud əl-Bəlazuri. Futuhul-buldan. Beyrut: Daru və Məktəbətu Hilal, 1988.
9. Ali İpek. İlk İslami Dönemde Azerbaycan (Siyaset, Kültür ve Medeniyet). İstanbul: 2016.
10. Əhməd ibn İshaq əl-Yaqubi. əl-Buldan. Beyrut: Darul-Kutubil-İlmiyyə, 2002.
11. Əbu Abdulla İbnül-Fəqih. əl-Buldan (nəşr. Yusif əl-Hadi). Beyrut: Aləmul-Kutub, 1992.
12. Əbu Cəfər ət-Təbəri. Tarixut-Təbəri. Beyrut: Darut-Turas, 1967.
13. Əbu İshaq əl-İstəxri. əl-Məsalik vəl-məmalik. Beyrut: Daru Sadır, 2004.
14. İbn Xurdazbih. əl-Məsalik vəl-məmalik. Daru Sadır, 1889.
15. Əbdülkərim əs-Səmani. əl-Ənsab (nəşr. Əbdürrəhman ibn Yəhya əl-Müəllimi əl-Yəməni).
Heydərabad: Məclisu Dairətil-Məarifil-Osmaniyyə, 1962.
16. İbn Havqal. Surətul-arz. Beyrut: Daru Sadır, 1938.
17. Yusuf Ziya Yörükan. Ortaçağ İslam Coğrafyacılardan Seçmələr. İstanbul: Ötükən
Nəşriyat, 2013.
18. Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, II cild. Bakı: 1978.
19. Hududul-aləm minəl-məşriqi iləl-məğrib (nəşr. Seyyid Yusif əl-Hadi). 2002.
20. İbnu Nukta əl-Hənbəli. İkmalül-ikmal (nəşr. Əbdülqəyyum). Məkkə: Camiətu Ummul-
Kura, 1989.
21. Şəmsəddin əz-Zəhəbi. Tarixül-İslam və vəfayatil-məşahiri vəl-alam (nəşr. Əmr
Əbdüssəlam ət-Tədmuri). Beyrut: Darul-Kitabil-Ərəbi, 1993.
22. Tacəddin əs-Subki. Tabakatuş-şafiiyyətil-kubra (nəşr. Mahmud Məhəmməd ət-TahhanƏbdülfəttah
Məhəmməd əl-Hilv). Hicr lit-Tibaati vən-Nəşr vət-Tavzi, 1992.
23. Salahəddin əs-Safədi. əl-Vafi bil-vəfayat (nəşr. Əhməd əl-Arnaut-Turki Mustafa). Beyrut:
Daru İhyait-Turas, 2000.
24. Əbu Nuaym əl-İsfəhani. Tarixu İsfəhan (nəşr. Seyyid Kusrəvi Həsən). Beyrut: Darul-
Kutubul-İlmiyyə, 1990.
25. Əbül-Qasım əl-Hüzəli. əl-Kamil fil-qiraətil-ərbainiz-zaidəti aleyha (nəşr. Camal ibn Seyyid ibn Rufai əş-Şayib). Müəssəsətu Səma lit-Tavzi vən-Nəşr, 2007.
26. Xətib əl-Bağdadi. əl-Cami li əxlaqir-ravi və adabis-sami (nəşr. Mahmud ət-Tahhan).
Riyad: Məktəbətul-Məarif, t.y.
27. Əbdülkərim əs-Səmani. Ədəbül-imla vəl-istimla (nəşr. Maks Veysfayler). Beyrut: Darul-
Kutubil-İlmiyyə, 1981.
28. Əbül-Qasım əl-Cürcani. Tarixu Cürcan (nəşr. Məhəmməd Əbdülmuid Xan). Beyrut:
Aləmul-Kutub, 1987.
29. Sədrəddin Əbu Tahir əs-Sələfi. əl-Məcalisul-xəmsə (nəşr. Əbu Ubəydə Məşhur ibn Həsən
Al Səlman). Riyad: Darus-Samii, 1994.
30. Əbül-Qasım əl-Məhrəvani. əl-Məhrəvaniyyat-əl-fəvaidül-müntahabəs-sihahə vəl-ğəraib
(nəşr. Suud ibn Uid ibn Umeyr ibn Amir əl-Curbui). Mədinə: əl-Camiətul-İslamiyyə,
2002.
31. İbnül-Müstəvfa. Tarixu Ərbil (nəşr. Sami ibn Seyyid Hammas əs-Sakkar). Bağdad: Darur-
Rəşid lin-Nəşr.
32. İbnül-Əsir. əl-Kamil fit-tarix (Ömər Əbdüssəlam Tədmuri). Beyrut: Darul-Kitabil-Ərəbi,
1997.
33. İbn Kəsir. əl-Bidayə vən-nihayə (nşr. Əli Şiri). Daru İhyait-Turasil-Ərəbi, 1988.
34. İbn Mahmud əl-Qəzvini. Asarul-bilad və əxbarul-ibad. Beyrut: Daru Sadır, t.y.
35. Murtəza əz-Zəbidi. Tacul-arus və cəvahirül-kamus (nəşr. Heyət). Darul-Hidayə, t.y.
36. Rıza Kurtuluş. “Muciruddin-i Beylekani” / Diyanet İslam Ansiklopedisi. İstanbul: 2006.
37. İbn Həcər əl-Əsqalani. Təbsirul-müntəbih bitahriril-müştəbih (nəşr. Məhəmməd Əli ən-
Nəccar). Beyrut: Məktəbətul-İlmiyyə, t.y.
38. İbnül-İmad əl-Akri. Şəzəratuz-zəhəb fi əxbar min zəhəb (nəşr. Mahmud əl-Arnaut).
Beyrut: Daru İbn Kəsir, 1986.
JURNALIN SAYLARI
