ŞİHABƏDDİN YƏHYA SÜHRƏVƏRDİ İRSİNİN NƏSİRƏDDİN TUSİ MƏKTƏBİNƏ TƏSİRİ
Aytək Məmmədova | a.z.m-9@mail.ru
fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru, dosentŞəxsiyyətlər
ƏDƏBİYYAT
1. Məmmədova Aytək Zakir qızı. Nəsirəddin Tusinin dünyagörüşü. Bakı: Elm nəşriyyatı, 2000.
2. Sührəvərdi Şihabəddin Yəhya. Filosofların görüşləri. Ərəbcədən Azərbaycan və rus dillərinə tərcümə edənlər: Zakir Məmmədov, Tariyel Həsənov. Bakı: Elm nəşriyyatı, 1986.
3. Sührəvərdi Şihabəddin Yəhya. İşıq heykəlləri. Ərəbcədən Azərbaycan dilinə tərcümə edən: Zakir Məmmədov. Bakı: Elm nəşriyyatı, 1989.
4. Məmmədov Zakir. Şihabəddin Yəhya Sührəvərdi (həyatı, yaradıcılığı və dünyagörüşü). Bakı: Elm nəşriyyatı, 2009.
5. Ülken Hilmi Ziya. İslam felsefesi kaynakları ve tesirleri. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1967.
6. Məmmədov Zakir. Azərbaycan fəlsəfəsi tarixi. Bakı: İrşad nəşriyyatı, 1994.
7. Məmmədova Aytək Zakir qızı. Nəsirəddin Tusinin fəlsəfi məktəbi. Bakı: Elm nəşriyyatı, 2011.
THE IMPACT OF SHAHABADDIN YAHYA SUHRAWARDI’S HERITAGE ON NASIREDLIN TUSI SCHOOL
Aytek Mammadova | a.z.m-9@mail.ru
fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru, dosentPersonalities
SUMMARY
The scientist and encyclopaedist Nasiraddin Mohammed Tusi (1201-1274) took a specific place in the history of world science and the history of culture by valuable works he created, the Maragha Observatory and the school he established under it. Thus, the Azerbaijani thinker took part in the preparation of scholars in various fields of science. Representatives of this school, as their teachers, by their scientific activities and works contributed to the development of world science. Ideological and theoretical sources of the legacy of Nasreddin Tusi historically cover the period from the earliest period to the present, and the ideological direction covers all religious and secular aspects. Verses from Quran, Hadiths from Prophet Mohammed, Khalifa Ali and other religious figures were cited in his works. Pythagoras, Socrates, Plato, Hippocrates, Euclid, Galen, Ptolemy, especially Aristotle and his eastern followers – Kindi, Farabi, Ibn Sina, Ibn Miskawayh and other peripatetics, were respectfully mentioned by the Azerbaijani philosopher. Nasreddin Tusi also used Sufi and Ishraqi ideas. There is a great influence of the Ishraki philosophy, created in the XII century by Shahabaddin Yahya Suhrawardi, on Nasraddin Tusi and representatives of his school. In philosophical works of the encyclopedic scholar, the student of Tusi Qutb al-Din al-Shirazi, there are religious motives, as well as motives of peripateticism and illuminationism. Qutb al-Din al-Shirazi’s commentary on the book “Hikmat al-Ishrak” is widely covered in historical sources for its scientific character
REFERENCE LIST
1. Məmmədova Aytək Zakir qızı. Nəsirəddin Tusinin dünyagörüşü. Bakı: Elm nəşriyyatı, 2000.
2. Sührəvərdi Şihabəddin Yəhya. Filosofların görüşləri. Ərəbcədən Azərbaycan və rus dillərinə tərcümə edənlər: Zakir Məmmədov, Tariyel Həsənov. Bakı: Elm nəşriyyatı, 1986.
3. Sührəvərdi Şihabəddin Yəhya. İşıq heykəlləri. Ərəbcədən Azərbaycan dilinə tərcümə edən: Zakir Məmmədov. Bakı: Elm nəşriyyatı, 1989.
4. Məmmədov Zakir. Şihabəddin Yəhya Sührəvərdi (həyatı, yaradıcılığı və dünyagörüşü). Bakı: Elm nəşriyyatı, 2009.
5. Ülken Hilmi Ziya. İslam felsefesi kaynakları ve tesirleri. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1967.
6. Məmmədov Zakir. Azərbaycan fəlsəfəsi tarixi. Bakı: İrşad nəşriyyatı, 1994.
7. Məmmədova Aytək Zakir qızı. Nəsirəddin Tusinin fəlsəfi məktəbi. Bakı: Elm nəşriyyatı, 2011.
ВЛИЯНИЕ НАСЛЕДИЯ ШИХАБАДДИНА ЙАХЙИ СУХРАВАРДИ НА ШКОЛУ НАСИРЕДДИНА ТУСИ
Айтек Мамедова | a.z.m-9@mail.ru
fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru, dosentЛичности
РЕЗЮМЕ
Ученый-энциклопедист Насираддин Мухаммед Туси (1201-1274) занял своеобразное место в истории мировой науки и истории культуры благодаря созданным им ценным произведениям, обсерватории Марага и школе, которую он построил при ней. Таким образом, азербайджанский мыслитель принимал участие в подготовке ученых в различных областях науки. Представители этой школы, как и их учителя, своей научной деятельностью и трудами оказали неоценимую помощь развитию мировой науки. Идеолого-теоретические источники творчества Насреддина Туси исторически охватывают период с самого древнего до настоящего времени, а по идеологической направленности охватывают все религиозные и светские аспекты. В его произведениях были использованы изречения из Корана, хадисов пророк Мухаммеда, Халифа Али и других святых личностей. Пифагор, Сократ, Платон, Гиппократ, Евклид, Гален, Птолемей, особенно Аристотель и его восточные последователи - Кинди, Фараби, Ибн Сина, Ибн Мискавейх и некоторые другие перипатетики, с уважением были упомянуты азербайджанским философом. Насреддин Туси также воспользовался идеями суфий и ишраки. Ощущается большое влияние философского учения ишраки, созданного в двенадцатом веке Шихабаддином Йахйой Сухраварди, на Насраддина Туси и представителей философской школы. В философских собраниях ученого-энциклопедиста, ученика Туси Кутбеддина Ширази имеются религиозные мотивы, а также мотивы перипатетизма и ишраки. Комментарий Кутбеддина Ширази к книге “Хикмат ал-ишрак” широко освещается в исторических источниках за научность
ЛИТЕРАТУРА
1. Məmmədova Aytək Zakir qızı. Nəsirəddin Tusinin dünyagörüşü. Bakı: Elm nəşriyyatı, 2000.
2. Sührəvərdi Şihabəddin Yəhya. Filosofların görüşləri. Ərəbcədən Azərbaycan və rus dillərinə tərcümə edənlər: Zakir Məmmədov, Tariyel Həsənov. Bakı: Elm nəşriyyatı, 1986.
3. Sührəvərdi Şihabəddin Yəhya. İşıq heykəlləri. Ərəbcədən Azərbaycan dilinə tərcümə edən: Zakir Məmmədov. Bakı: Elm nəşriyyatı, 1989.
4. Məmmədov Zakir. Şihabəddin Yəhya Sührəvərdi (həyatı, yaradıcılığı və dünyagörüşü). Bakı: Elm nəşriyyatı, 2009.
5. Ülken Hilmi Ziya. İslam felsefesi kaynakları ve tesirleri. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1967.
6. Məmmədov Zakir. Azərbaycan fəlsəfəsi tarixi. Bakı: İrşad nəşriyyatı, 1994.
7. Məmmədova Aytək Zakir qızı. Nəsirəddin Tusinin fəlsəfi məktəbi. Bakı: Elm nəşriyyatı, 2011.
JURNALIN SAYLARI
